SGK, eski bir milletvekilinin kızının TBMM Dilekçe Komisyonu’na yaptığı müracaat üzerine incelediği belgeye ait Meclis’e gönderdiği yazıda, benzeri durumdaki binlerce bayanın hak kaybını önleyecek bilgilere yer verdi.
Yazıda, kelam konusu şahısların 4-a yahut 4/b kapsamındaki çalışmalarının yahut bu sigortalılık statüleri temel alınarak emekli yahut dul aylığı almalarının, kendilerine yetim aylığı bağlanmasına mani teşkil etmediği kaydedilerek, “Başvuranın, hem ölen eşinden hem babasından kalan her iki aylığını da birlikte almasına mahzur rastgele bir karar bulunmamaktadır” denildi.
Milliyet’ten Başkan Yılmaz’ın haberine nazaran; Eski Van Milletvekili M.K.’nin kızı E.N., TBMM Dilekçe Komisyonu’na başvurarak, vefat eden Bağ-Kur emeklisi eşinin maaşını almakta olduğunu, hayatını yitiren emekli milletvekili babasının da maaşını alıp alamayacağını sordu.
E.N., babasının emekli maaşını almaya başlaması halinde ölen kocasının maaşının kesilip kesilmeyeceği, kendisinin başvurması halinde öteki dul kardeşinin babasından ötürü aldığı maaşının kesilip kesilmeyeceği konusunda bilgi verilmesini talep etti.
TBMM Dilekçe Komitesi Lideri AK Parti Adana Milletvekili Sunay Karamık, geniş bir kitleyi ilgilendiren başvuruyu sürece alarak SGK’dan bahsin incelenmesini ve bilgi verilmesini istedi. SGK’dan gelen yazıda, birebir durumdaki şahısları sevindirecek bilgiler yer aldı.
EVLİ OLMAMA ŞARTI
SGK, komiteye gönderdiği cevap yazısında, Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile Emekli Sandığı Kanunu’nun “Dul ve Yetim Aylıkları” kararlarına ait uygulamayı anlattı. Ölenin emekli maaşının, eş için yüzde 50’si, aylık alan yetimi bulunmayanların dul eşlerine yüzde 75’i, çocuklarla ana yahut babanın her biri için de yüzde 25’i oranında bağlandığını aktaran SGK, şunları kaydetti:
“Ölenin aylık bağlanacak iki çocuğun bulunması halinde, bağlanacak aylığın toplam oranı yüzde 80 olarak belirlenmiş olup, hasebiyle bu kapsamdaki çocukların her birine ölen emeklinin aylığının yüzde 40’ı temel alınarak aylık ödenmektedir.
Kendisinden aylık bağlanacak olanların vefatı tarihinde evli bulunmayan kız çocuklarına aylık bağlanır. Evlenme hasebiyle aylığı kesilmiş olanlardan sonradan boşanan yahut dul kalanların da eski aylıkları bağlanarak ödenir.
Ölüm tarihinde evli olmaları sebebiyle aylık bağlanmamış kız çocuklarından bilahare boşanan yahut dul kalanlara da bu tarihleri takip eden ay başından itibaren aylık bağlanır.
Bu kapsamda, kız çocuklarına aylık bağlanabilmesi için evli olmama kaidesi aranmakta olup, emeklinin vefat tarihinde evli olması nedeniyle aylık bağlanamayan kız çocukları daha sonra dul kalmaları yahut boşanmaları halinde aylığa hak kazanabilmekteler, bu halde sonradan aylık bağlanması halinde ise başka hak sahiplerinin aylıkları yeni duruma nazaran düzeltilmektedir.”
Yazıda, kelam konusu şahısların “4-a yahut 4/b” kapsamındaki çalışmalarının yahut bu sigortalılık statüleri temel alınarak emekli yahut dul aylığı almalarının kendilerine yetim aylığı bağlanmasına da mani teşkil etmediği kaydedildi.
Öte yandan yetim maaşı almak için boşanan pek çok kişi bulunuyor. Ortaya çıkarılan sahtekarlık sonrası bu şahısların hem maaşları kesiliyor hem de ödenen aylıklar faiziyle geri alınıyor. Avukat Ahmet Çobanoğlu Gazete Vatan’a hususla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Çobanoğlu, “2008 yılında hususla ilgili bir düzenleme çıktı. 2008 yılında çıkan bir düzenleme ile vefat eden sigortalının çocuklarına ve eşine aylık bağlanması düzenlemesine gidildi. Bu düzenleme yapıldıktan sonra 2008 yılından itibaren kimi koşullar konuldu. Erkek çocukları için aşikâr bir yaş kaidesi, kız çocukları içinse evli olmama ve sigortalı olmama şartı getirdiler.” diye konuştu.
BOŞANMALAR ARTTI
2008 yılından sonra maaş almak için boşanmalarda artış olduğunu kaydeden Çobanoğlu, “Bu tarihten sonra evli olmayan ve babası vefat eden sigortalı olan bu kız çocukları aylık alabilmek ismine 2008 yılından itibaren önemli bir boşanma talebinde bulunmaya başladılar. Bu boşanma talebinde bulunurken bu boşanma talebi aslında fiili bir boşanma değil, kanun önünde boşanıp bir arada yaşamaya devam ediyorlardı.” dedi.
KRİTİK TARİH 2013
2013 yılına kadar bu sayının 30 binlere kadar ulaştığını resmi kaynaklar açıkladılar. Toplumsal Sigortalar Kurumu 2013 yılına kadar tespit ettiği aileler hakkında dolandırıcılıktan kabahat duyurusunda bulundu. Lakin açılan davalar sonuçsuz kaldı.
Yargıtay’da bu bahis ile alakalı bir karar verdi. Yargıtay, ‘bu olay ceza hukukunun konusu değil, dolandırıcılık hatası oluşmaz, bu hukuksal bir itilaf’ diyerek tüm ceza davalarını sonuçsuz bıraktı.
2013 tarihinden sonra Toplumsal Sigortalar Kurumu cürüm duyurusunda bulunmamaya başladı. Ancak 5310 sayılı Toplumsal Sigortalar Kanunu’nun 56. hususuna nazaran ölen sigortalının yakınlarına aylık bağlanıyor.
Aynı kanunun 96’ıncı unsuru de diyor ki; şayet bu maaşın haksız bir biçimde alındığı tespit edilirse bunu faiziyle geri alırım. Yani SGK kanuna nazaran maaşın haksız formda alındığını ispatlarsa vatandaştan ödenen maaşı faiziyle birlikte geri alma hakkına sahip oluyor.
