GÜLSÜM HÜLYA SUNDU-GÜNBOYU
Emekli olmak için yaş günün doldurmayanların ve vergi indirimi talebinde bulunarak erken emekli olabiliyor.
İşçiler “meslek hastalığı”, memurlar da “vazife malulü” kapsamında bu haktan faydalanabiliyor.
Sağlık sıkıntıları nedeniyle işe gitmek de zorluk yaşayanların emeklilik süreçlerinde kimi ayrıcalıklar tanınıyor. Bunların başında gelir vergisi matrahından yapılan indirimler geliyor. Şeker hastası ya da astım hastası olanlar da sıhhat şurasından alınan yeterlilik raporu ile vergi indirimine başvurabiliyor.
Alınacak vergi indirimi ile Toplumsal Güvenlik Kurumu’na yapılacak müracaat sonucunda da erken emekli olunabiliyor. Çalışma gücünün taban yüzde 80’ini kaybetmiş olan çalışanlar birinci derecede engelli, taban yüzde 60’ını kaybedenler ikinci derece engelli, minimum yüzde 40’ını kaybedenler de üçüncü derece engelli sayılıyor. Bu oranlara nazaran gelir vergisi matrahından indirim sağlanan çalışanlara emeklilik için gerekli sigortalılık müddeti, prim gün sayısında farklı şartlar uygulanıyor.
VERGİ İNDİRİMİ HAKKI
Sigortalı olarak bir kurumda çalışılması, sıhhat konseyinden en az yüzde 40 engelli raporu alınması ve vergi dairesinden vergi muafiyetine hak kazanılması gerekiyor.
Kendisi, eşi ya da çocuğu yüzde 40 yahut daha fazla oranda engelli olanlar, engelli sıhhat raporu ile bağlı bulunduğu iş yerinin vergi dairesine başvurarak engelli indirimi hakkı elde edebiliyor.
İşveren kendisine vergi dairesinden iletilen bu yazıya istinaden engellilik oranına nazaran çalışanın bordrosuna gelir vergisi matrahından engelli indirimi fiyatını düşürüyor. Böylelikle çalışanın vergisi daha düşük bir matrahtan hesaplanıyor, ay sonunda çalışanın fiyatına yansıtılıyor.
SİGORTALI ÇALIŞMA BAŞLANGICI İÇİN O TARİHE DİKKAT
Engelli indiriminden yararlanan personellerin kendi engelli olması zorunluluğuyla erken emekli olma hakkı bulunuyor. Bu haktan yararlanabilmek için çalışanın birinci sigortalılığının 1 Ekim 2008’den evvel başlaması, 15 yıl sigortalılık, 3 bin 600 prim gün kuralını gerekiyor. İkinci ve üçüncü derece engellilerde ise sigortalılık yılı ve prim günü koşulu birinci işe giriş tarihine nazaran değişkenlik gösteriyor.
Engelli vergi indirimi sorgulama sayfasına giriş yapılarak kimlik numarası ve soyadı ile vergi indirimi başvurusu sorgulanabilir. Merkez Sıhhat Konseyi’nce tespit edilen çalışma gücü kayıp oranlarına nazaran belirlenen engellilik dereceleri Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafından engellinin başvurduğu Vergi Dairesi Başkanlığı’na yahut defterdarlığa bildiriliyor.
