Son olarak Naci Ağbal periyodunda mali sıkılaşma sürecine giren Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB), ekonomik atakları Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla son bulmuş ve yıllardır iktisat dünyası tarafından ağır biçimde eleştirilen faiz indirim ataklarına start verilmişti.
Türkiye, ortadan geçen yıllarda “Faiz Sebep Enflasyon Sonuçtur” teorisi ışığında yürüttüğü para siyasetinin bedelini ağır biçimde öderken, yüksek enflasyon ve gün çok artırımlar, orta ve alt gelir sınıfının hayat kalitesini değerli ölçüde aşağı çekti.
ORTAK BEKLENTİ FAİZLERİN YÜZDE 20’YE YÜKSELTİLMESİ
28 Mayıs seçimlerinden sonra klasik iktisatçılardan oluşan bir takım ile “rasyonel siyasetlere dönüş” iletisi veren AKP, iktisadın başına Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’i getirirken, Şimşek’in talepleri doğrultusunda TCMB Başkanlığına ise Hafize Gaye Erkan getirildi.
Temmuz ayının son günlerinde Erkan’ın yardımcılığına atanan 3 kişi, piyasalar tarafından hayli olumlu isimler olarak görülse de, Mart ayında yapılacak mahallî seçimler iktisat idaresinin elini kolunu bağlamış görünüyor. Haziran ve Temmuz aylarında piyasaların beklentisinin altında faiz artırımlarına giderek siyaset faizini yüzde 17.5’a çıkaran TCMB’nin 24 Ağustos’ta yapacağı Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantısına yönelik beklentiler de şekillenmeye başladı.
AA Finans’ın, piyasada kelam sahibi aktörler ile gerçekleştirdiği görüşmelerin akabinde bütün iştirakçilerin faizlerin artırılacağını varsayım ettiğini belirten bir rapor yayınlarken, dünyanın en ünlü haber ajanslarından Reuters’ın da anketinden faizlerin yüzde 20’ye çıkarılacağı kestirimi çıktı.
ALINACAK KARARIN DOLAR KURUNA TESİRİ NE OLACAK?
Uzman isimler, halihazırda piyasaların 250 baz puanlık bir faiz artırımını fiyatladığını belirtirken, toplantıdan bu türlü bir karar çıkması durumunda dolar kurunun 27.20 bandında kalmaya devam edeceği görüşünü paylaşıyor.
Buna rağmen alınacak sürpriz bir karar ile beklentilerin ötesinde bir faiz artırımı yapılması, dolar/TL paritesinde tekrar 27 liranın altında sarkışlar yaşanmasına neden olabilir. Bu doğrultuda Türk lirasının yabancı para üniteleri karşısındaki pozisyonunu belirleyecek temel faktörlerin milletlerarası piyasa şartları ve Eylül ayında açıklanacak Fed toplantısı kararı olacağı düşünülüyor.
KUR MUHAFAZALI MEVDUAT ATAĞI SORU İŞARETLERİNİ YÜKSELTTİ
21 Aralık 2021 tarihinde hayata geçirilen KKM’nin seçim öncesinde devlet eliyle daha cazip hale getirilmesi, son aylarda havuzda biriken paranın büyüklüğü nedeniyle yeni düşünceleri ortaya çıkarırken, TCMB’nin talimatlarıyla 20 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayımlanan bildirimler, KKM’de tasfiye süreci için birinci teşebbüsler olarak yorumlandı.
Bankaları, TL mevduata teşvik için kısıtlayıcı tedbirlerle baskılayan Merkez Bankası’nın bu atılımların akabinde 24 Ağustos’ta açıklayacağı kararda sürpriz yapması beklenmiyor. Ekonomist İslam Memiş, toplantıdan 150 baz puanlık artış kararı çıkmasını beklediğini belirtirken, Ekonomim.com’a konuşan uzman isimlerin faiz kararı hakkında görüşleri şu formda…
Gedik Yatırım Baş Ekonomisti Serkan Gönençler, “Enflasyon raporu toplantısının tanıtımında TCMB Lideri Hafize Gaye Erkan’ın verdiği bildiriler da mali sıkılaştırmanın hudutlu faiz artışlarıyla devam edeceği, bununla birlikte kredi büyümesini sonlandırmak (özellikle de tüketici kredileri tarafında) ismine makro ihtiyati önlemlere başvurulacağına işaret ediyor. Buna nazaran, TCMB’nin 24 Ağustos’taki PPK toplantısında azamî 250 baz puanlık bir faiz artışı beklenebilir. Bununla bir arada, yeni PPK üyeleriyle bir arada para siyaseti duruşunda ya da verilecek iletilerde bir ölçü daha şahinleşme ihtimalinden de bahsetmek gerekiyor” dedi. Siyaset faizindeki hudutlu artışlara karşılık, önümüzdeki süreçte TL mevduat faizlerinde daha yüksek oranlı artışlar görebileceğimizi söyleyen Gönençler, “TCMB’nin iç talebi sonlandırmak amacıyla de uyumlu olarak TL mevduatlarda ek ZK artış kararlarına da imza atabileceğini düşünüyoruz ” diye konuştu.
YÜZDE 20 DÜZEYİNİN ALTINDA KALABİLİR
Ekonomist Serdar Pazı, beklentilerin hayli geniş bir yelpazede sıralandığını söyleyerek “Kararlılıkla fakat kademeli üzere değişik bir motto ile hayatımıza giren faiz artırım sürecinde, birinci adımda bilindiği üzere 650, ikinci adımda 250 baz puan artırım geldi. Ağustosta da bu düzeye yakın bir artış bekleniyor. Yıl sonu enflasyonun yüzde 70 üzere bir seviyeye yaklaşabileceği öngörüsü, enflasyon beklentilerini çıpalayacak bir para siyasetine sahip olamayacağımız niyetini maalesef besliyor. Öngörüler, faizde en son olarak yüzde 25-30 üzere bir yere gelineceği doğrultusunda. Benim beklentim ağustos toplantısında 200 baz puan artırım yapılarak, yüzde 20 bareminin altında kalınması. Fakat gelecek toplantılarda da, artırımlara devam edilecek bildirisinin alttan verilerek çok güvercin kalınmaması tarafında. Miktarsal sıkılaştırma ve sadeleşme ismi altında izlenen öbür siyasetlerin tesirinin maalesef hudutlu kalacağını düşündüğüm için, bu toplantının faiz oranları ile enflasyon beklentilerinin kesin olarak ayrışacağının teyidi niteliğinde olma ihtimali yüksek.”
SIKILAŞMA DIŞINDA BİR SEÇENEK YOK
İntegral Yatırım Araştırma Müdürü Seda Yalçınkaya Özer, PPK toplantısında 250 baz puan faiz artırımı gelebileceğini düşündüklerini belirtirken, “Bu toplantıda da yeniden kademeli faiz artırımı yaklaşımının devam edeceğini düşünüyorum. Para siyaseti yılsonu varsayımımız yüzde 30 düzeyinde. Metinde bilhassa bakacağımız noktalar, cari süreçler hesabındaki dengelenmenin nasıl ilerlediği, enflasyon vurgusunun nasıl olduğu ve mevcut mikro- makro ihtiyati ögelerin sadeleşmesine yönelik telaffuzun nasıl kurgulandığı olacaktır. PPK öncesinde Merkez Bankası bankalara yönelik regülasyonlar açıkladı. Hem Merkez Bankası rezervlerini artırmak hem de KKM’den TL mevduata dönüşe yönelik kararlar geldi. Bugünden yarına keskin bir piyasa hareketi beklemeyiz. Lakin mevduat faizinin nerede pozisyonlanacağı yatırımcıların getirilerini müdafaa hedefiyle vereceği yatırım kararı açısından kıymetli olacak. Bununla birlikte geçen karar metninde ‘Enflasyon görünümünde bariz güzelleşme sağlanana kadar mali sıkılaştırma gerektiği vakitte ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir’ tabiri yer alıyordu. Bunun korunması da epey değerli. Zira şimdi sıkılaşma dışında yapacağımız çok bir seçenek bulunmuyor.”
