CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Habertürk’ten Mehmet Akif Ersoy‘un sorularını yanıtladı. Seçimden sonra kendisine yapılan değişim çağrısını kıymetlendiren Kemal Kılıçdaroğlu, CHP’li isimlerin “yenilgi” eleştirilerini yanıtladı.
CHP’nin önder partisi olmadığını vurgulayan Kılıçdaroğlu, “Bir seçime girdik kazanamadık, lakin hezimet değil” kelamları ile seçimin kaybedilmesi üzerine gelen tenkitlere cevap verdi.
“KAZANAMADIK, FAKAT MAĞLUBİYET DEĞİL”
Kılıçdaroğlu’nun sorulara verdiği karşılıklardan öne çıkan başlıklar şöyle:
Bir seçime girdik kazanamadık, fakat mağlubiyet değil. Siyasette bir gayret eşit şartlarda olursa onu bir formuyla hezimet olarak kabul edersiniz. Koşullar eşit ve ahlâki değil.
Benimle ilgili ses kaydı yasa dışı süreç. Savcılığa verdik, araştırıyoruz. Savcılık rahatlıkla bulabilir. Saray artırımların tartışılmasını istemiyor. Bir partinin içindeki tartışmayı manşetlere taşımak, internet sitelerinde birinci haber yapmak. Bu kadar artırım olağan mi? Niçin onlar manşetlere taşınmıyor?
“BİZ ÖNDER PARTİSİ DEĞİLİZ”
Değişmeyen hiçbir şey yok. Her şey değişir vakit içerisinde. Mevsimler, beşerler, moda, ders kitapları, bilim değişir. Lakin kurumsal bir yapınız varsa bu kurumsal yapının ideolojisi varsa; bu ideoloji çağdaş uygarlığını, refah devletini hedeflemişse burada neyi değiştireceksiniz?
Felsefemiz çağdaş uygarlığı yakalamaksa bu ideoloji devam edecek. Lakin programımız, kurumsal yapımızda eksiklikler olabilir. Örneğin parti tüzüğümüzde değişiklik olabilir. Zati hepimiz değişiyoruz. Hiçbirimiz hiçbir yerde sabit kalma bahtımız yok. Hukukun öngördüğü, parti içinde kural, gelenek, tüzüğün öngördüğü kurallar için elbette değişir.
Biz önder partisi değiliz. Biz kurumsal kimliği olan, gelenek, örf, adet, hürmet ve kültürü olan 100 yıllık partiyiz.
“BİZİM YENİLENMEYE MUHTAÇLIĞIMIZ VAR”
Zaman içinde partinin yenilenmeye gereksinimi var. Tüzüğü alacağız. Yeni kurallar getirmenin partide var olan aksaklıklarını gidermenin, üyelerin, milletvekillerinin şikayetlerini dikkate alarak partinin yenilenmesi lazım.
Bizim yenilenmeye muhtaçlığımız var. Elbette yenileneceğiz.
Şu anda mahalle delege seçimleri yapılıyor. 1 milyonu aşkın üye mahalleden başlayarak delegeleri seçiyor. Çok güçlü bir altkültürümüz var.
“BEN HİÇBİR DELEGEYE TELEFON AÇMAM”
Kurultay yapıyorsunuz. Biz hukukun üstünlüğüne inanan partiyiz. Dün kurulan bir parti değiliz. Geçmişte nasıl genel liderler değişti ise yeniden genel liderler değişir.
Örneğin ben hiçbir delegeye ‘bana oy verin’ diye telefon açmam. Bunu dediğiniz an genel başkanlık yapamazsınız. Biz gelenekleri, kurumları olan bir partiyiz. Sıradan bir parti değiliz.
Genel lider elbette ki değişir.
Benim genel lider olduğum devirde de genel lider adayları çıktı, demokratik yarıştık. Bunların olması demokrasinin gereğidir.
“KURULTAY SEÇİM ÖNCESİ YAPILMALI”
Geçen yerel seçimlerde muvaffakiyet kaydetmedik mi? Muhakkak ki muvaffakiyet elde ediyoruz. Niçin her seçimde hezimet? Mahallî seçimlerde muvaffakiyet elde ettik. 11 büyükşehir belediyesi CHP tarafından yönetiliyor. Bunu mağlubiyet olarak anlatıyorlar.
Eleştiriye daima hürmetim vardır. Seçimi kazanırsınız, kazanmazsınız başka bir şey.
Biz bakarız, kendi içimizde hesaplaşırız, oturur tartışırız. ‘Neden kazanamıdık?’ masaya yatırırız. Hangi şartlarda kazandık, bunu masaya yatırırız. Ben şunu söyledim; bu geminin kaptanı ben miyim? Kaptan gemiyi dalgalı ortamda denize bırakmaz. Sağlam limana yanaştırır. O liman kurultaydır.
PM karar verecek ‘şu tarihte kurultay olsun’ diyecek. Benim yaklaşımım lokal seçimlerden evvel kurultayın yapılması.
“BÖYLE DERSENİZ DELEGE SİZİ DİNLEMEZ”
Ben hiçbir delegeyi seçmem. Ben hiçbir vilayet liderine ‘şunları delege yap, şunları delegelikten çıkar’ diyemem. Bunları derseniz vilayet liderine hiçbir şey diyemezsiniz. Bu türlü derseniz örgüt, delege sizi esir alır.
CHP’nin geleneklerinde genel lider çok üsttedir. ‘Şu seçim şurada olsun, delege şuraya gelsin, delege bana oy versin’ üzere bizim geleneğimiz yoktur.
Mahallede üyelerimiz var. Sandığımız konuluyor, gidip oy kullanıyorlar. Onlar delegeleri seçiyorlar. Sonra ili seçiyorlar. Orada yarış oluyor. Şu anda Türkiye’nin bütün mahallelerinde heyecan var.
Şikayetler geliyor, kimi kazandım diye seviniyor, kimi kaybettim diye üzülüyor.
“KİMSE SÜRECİN ÜSTÜNE GÖLGE DÜŞÜREMEZ”
Arkadaşlar ‘ben genel lider olacağım’ derse alana çıkarlar. Vilayet il gezerler. Daha bu süreç başlamadı. Hiçbir kısıtlama olmaz. Özgürce beşerler çıkarlar. Bunlar demokrasinin gereği zati. Bu mevzuda hiç kimse sürecin üstüne bir gölge düşüremez. Vilayet liderlerinin misyondan alınmasının her birisinin münasebeti var. Hangi münasebet ile aldığımız PM’ye aktaracağız. PM bu kararı denetleyecektir. Misyona iade de olabilir, kabul de edebilir. Biz ayrıyeten bütün vilayetlere ikişer milletvekili gönderdik. CHP’de genel lider yanlış bir şey söylediği vakit sonraki gün kıyamet kopar. Bizde tek adam rejimi yok; demokratik kurallar vardır. Ben PM’de MYK’yı yahut beni eleştirecek arkadaşların kelamını kesmem. Onlara bu esnekliği sağlarım. Onu da örgütümüz pek yeterli bilir.
“BİZ SIRADAN BİR SEÇİM YAPMADIK”
Seçim sonuçlarını mağlubiyet olarak kabul etmiyorum. Seçim sonuçlarını biz kazanamadık. Kazanamamızın birden çok nedeni var. Küçük köylerde yahut kasabalarda oyumuz düşük. Biz buralara gitmemişiz yeteri kadar. Bu kusur bize ilişkin. Buradaki yurttaşlar enflasyonu kentte yaşayan vatandaşa nazaran yeteri kadar hissetmemiş. Büyük kentlerin çabucak hemen büyük kısmında zati birinci partiyiz. Biz sıradan bir seçim yapmadık. Mâkul, demokratik ölçüler içinde bir seçim olmadı. Bütün bakanlar devletin araçlarını kullanıyorlar mıydı? Bakanlar devletin imkanlarını kullanarak vatandaşa gidiyorlar mıydı? Bu ahlaki midir, değil midir? Bir seçimin ahlâki, yasal, hukuk temelleri üzerine inşa edilmesi lazım. Bir seçimde sahtekârlık yapılıyorsa ve seçim meydanında gösteriliyorsa. Başta Yeni Şafak gazetesinin yaptığı gazetecilik midir, ahlâk mıdır? Daha sonra Erdoğan uydurma görüntüler yaptı. Bütün seçim meydanında gösterdi. TRT günlerce gösterdi. Sahtekârlık yapan bir beşerden Cumhurbaşkanı olur mu?
“25 MİLYON İNSANIN OYUNU ALDIK”
Biz devletin kullandığı bütün imkanlara, yapılan sahtekârlıklara karşın 25 milyon insanın oyunu aldık. 25 milyon insanın kullandığı oyu hezimet olarak tanımlayamazsınızç. 25 milyon insan insan haklarından, demokrasiden yana oyunu kullanıyorsa demek ki orada bir umut vardır. Natürel ki muvaffakiyet iktidar olmaktır. Demokratik olmayan ortam içinde seçim yapıldı, insan haklarına alışılmamış uygulamalar yapıldı. Devletin imkanları, parası ve bürokrasisi kullanıldı. Devletin 25 milyon insanı demokrasiden yana oy kullandı. Yüzde 48 demokrasiden yana oy kullanırsa mağlubiyet olarak kabul edebilir misiniz? Vicdan bunu kabul eder mi? Siz kalkıp da CHP üzere partiyi, kurtuluş savaşı veren partiyi nasıl terörle bir ortaya getirirsiniz. Bunun ahlakla bir ilgisi var mı?
“ÇADIR MAHKEMELERİNİ BEN Mİ KURDUM?”
Kandil’den yapılan açıklamada ‘Kılıçdaroğlu’nu destekliyorum’ dendiğinde Erdoğan’ın işine fayda değil mi? Erdoğan’ın Kandil’le bir ilgisi yok muydu? Cumhuriyeti kuran parti terör örgütü ile yan yana getirilir mi? Terör örgütünün saldırısına uğrayan genel lider nasıl terör örgütü ile yan yana getirilir. Çadır mahkemeleri kuran ben değilim. Erdoğan ‘montaj. montaj’ diye itiraf etti. Bir parti terör örgütüne ‘sizin dayanağınızı istemiyoruz’ diye bir şey söyler mi? Muhatap alır mı? Terör örgütü ismi daha fazla zikredilsin diye yapar. Bütün terör örgütlerine karşıyız biz. Terör bir insanlık hatasıdır. Terör örgütü ile yanyana gelemezsiniz. Yan yana olan suçlanan biziz. Atağa uğrayan biz tekrar suçlanan biziz. Devletin bütün imkanları, parası kullanıldı, çok düzgün biliyoruz. Yüzde 48 oy almamız çok hoş bir şey otoriter idarede ve bütün olumsuz şartlara karşın.
“BİZİM BİRİNCİ ÖNCELİĞİMİZ DEMOKRASİDİR”
Avrupa Parlamentosu’nda ‘dünyanın bütün demokratları birleşin’ diye davet yaptım. Evvel demokrasinin, insan haklarının gelmesi lazım. Hapishaneler tıka basa dolu. Açlık var. Adalet arayan insanlara her türlü adaletsizlik yapılıyor. Önceliğimiz demokrasiyi getirmek. 6 önderin bir ortaya gelmesinin temel maksadı bu aslında. Şeffaf ve adaletli toplumu yine inşa etmek. Biz elbette toplumsal demokrat bir partiyiz. Emekten, alın terinden yanayız. Gelir dağılımın eşit olmasından, vergilerin adaletli olmasından yanayız. Seçim ittifakıydı. Seçim bitti, başkanlar olarak vakit zaman konuşuyoruz tabi.
“PARTİ TÜZÜĞÜNÜ DEĞİŞTİRECEĞİZ”
Parti idaresinde yüzde 20 gençlik kotası var. Milletvekilleri olarak özel bir kotamız yok. Parti tüzüğünde düzenleme yaparsak gençlik, cinsiyet kotası üzere. O vakit doğal olarak yer alacaktır. Uzun müddetli parlamentoda bulunmanın bir faydası yok. Bir müddet sonra heyecanınızı kaybediyorsunuz. 3 periyot, 2 periyot olabilir. Şu anda parti tüzüğünde yapılacak değişikliklerle ilgili bir sayfa açıldı. Oraya örgütlerden görüşler geliyor. O görüşler yoğunluklu olarak ne olsun derlerse o düzenlemeleri yapacağız. Kurultayda parti tüzüğünü değiştireceğiz.
ABD VE YURTDIŞI ZİYARETLERİ…
Amerika’ya gittim. İngiltere’ye, Almanya’ya gittim. Osmanlı sanayi ihtilalini kaçırdığı için battı. Artık her saniye diğer buluş var. Artık teknoloji çağı var. Türkiye bunun neresinde? Şayet iktidar olduğumuzda Türkiye kökenli dünyanın en saygın bilim insanları getiremezseniz, üniversiteleriniz bilim üretmiyorsa teknoloji üretme bahtınız yok. Amerika’da bilim insanları ile görüştüm. Nano-teknoloji merkezini gezdim. İngiltere’de bilim merkezlerinde, yapay zeka merkezlerini gezdim. ‘Acaba bunu kendi ülkemizde hayata geçirebilir miyiz’ diye.
“ABD’DE YAPILAN 35 KATLI GÖKDELENİ GÖRDÜM”
New York’tan Washington’a geldim. Ortası 8 saat. New York’ta Erdoğan ailesinin kurduğu gökdeleni gördüm. Araçla gittim. Benim yanımda devletin polisi de vardı. Bu bina nasıl yapıldı, paralar nasıl gönderildi. 35 katlı gökdeleni niçin yapıyorsunuz? Bunu sormayacaksam niçin siyaset yapıyorum. Hazır ABD’ye gitmişim. Bir ülkenin üniversiteleri teknoloji üretmiyorsa bir şey yapamazsınız. Boğaziçi Üniversitesi neden bu hale geldi? Bilim insanlarımız neden yurt dışına gidiyor? Bir ülkeyi geleceğe taşıyan yüzde 2,5-3’dür. Yani üstün zekâlı şahıslar. İngiltere bunları topladı. İngiltere ile ABD ortasında hengame yüksek yetenekli insan savaşıdır. Bizim ise en yetenekli evlatlarımızı bütün dünya kapıyor.
“İMAMOĞLU HABERİNİ ALINCA ÇABUCAK GELDİM”
Bilirkişi raporu var alınan raporlar var. Ben Almanya’ya gidip akşam geldim esasen. Bir miting daha yaptık sonra. Bu sefer mitinge 6 başkan büyükşehir belediye liderine takviye verdik. Sizin yurt dışı seyahatiniz kendi iradenizle olmuyor. Gideceğiniz üniversitelerde evvelden programlanması lazım. Yoksa telefon açıp ‘yarın geliyorum’ derseniz sizi kabul etmezler. Üniversitenin kendi kuralları var. Mahkumiyet kararı aldığımızda uçak kiralayıp çabucak geldim zati. “Benimle misiniz?” lafını bir küme toplantısında tabir etmiştim. Genel lider bütün kümenin çalışmasını ister. Bunu dillendirmek için söyledim.
“BU TOPLANTI ETİK OLARAK RAHATSIZ EDİCİ”
Sabahleyin cep telefonuma gelen bildiriyle gördüm. Doğrusunu isterseniz tamamını seyretmedim. Gerek duymadım. Yalnızca beni değil partiyi ilgilendiren husus. Sonuçta partiye uzun yıllar emek veren arkadaşların yaptıkları bir toplantı olarak düşünebiliriz. Etik olarak rahatsız edici kimi uygulamalar var. Parti içi hususları televizyonlarda konuşmayı hakikat bulmam. Parti içinde bir kişi genel başkanlığa aday ise gelir başımın üstünde yeri vardır. Kendisini destekleyen arkadaşlarıyla hareket edebilir. Bu bizim geleneğimizde var. Herke AK Parti’yi gördüğü için orası üzere zannediyorlar biz o denli değiliz. Bu AK Parti’de olsa cürüm. Adamı linç bile edebilirler. İhraç bile edebilirler. Zira orada demokrasi yok. Biz demokrasiyi içselleştirebilen bir partiyiz. Parti meclisi üyeleri genel lideri eleştirebilirler. Bizim partide hiç kimse eleştirilmez diye bir kural yok. Sağlıklı bir tenkit siyasetçinin en çok gereksinim duyduğu şey. O çerçevede tenkitlere bakarım. Tenkitlerin haklı tarafı de olabilir, haksız tarafı de olabilir. Mevzuyu disiplin konseyine sevketmeyi düşünmüyorum. Ekrem İmamoğlu Bey’in İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkanlığına tekrar aday olmasını isterim.
“TEKRARLANDIĞINDA GEREĞİNİ YAPARIM”
Zaman vakit bu tıp olaylar olur; kriz olarak görmeyiz. Su mecrasını bulur. Buradaki temel sorun şu. Ülkenin bu kadar önemli sorunu varken, beşerler perişan halde iken, iktisat bu halde iken, artırımlar almış başını gidiyorken CHP’nin iç meselelerinin tartışma konusu olması beni rahatsız ediyor. Bu bahiste bütün arkadaşlarımı uyardım. Elbette tenkitlerini lisana getirebilirler. Ancak hepsinin ortak maksadı; bu ülkede çok dar bir küme hariç artırımlardan perişan oldu. Parti içi tartışmaları toplumun önüne getirme kadar yanlış bir şey yok. Kurallar içinde çaba edersiniz. Tekrarlandığında, kuralın dışına çıkıldığında gereğini yaparım. Her toplantının etik kurallar içinde yapılması lazım. Söylediğim odur.
TANJU ÖZCAN’IN İHRAÇ EDİLMESİ…
Beni değiştirecek olan kurultay. Ben nasıl kendi kendimi değiştireyim? Bir partinin genel liderini kurultay belirler. 100 yıldır bu bu türlü. Kendi kendimi genel başkanlığını bitirmem yanlışsız değil. Bir partiyi yönetiyorsunuz. Kurallarına nazaran prensiplerine nazaran yöneteceksiniz. Partinin tüzüğü. hukuku, gelenekleri vardır. Tanju Özcan’ı parti idare şurası yüksek disiplin konseyine sevk etti. Yüksek Disiplin Heyeti 1 yıl müddetle ihraç ediyorum dedi. Tanju Özcan’a ferdî olarak kırgınlığım yok lakin parti olarak yapılan yanlış.
“DAHA FAZLA YERE GİDEBİLİRDİK”
Seçim kampanyası başarılıydı. Ekrem Beyefendi esasen Cumhurbaşkanı yardımcısıydı. Hiç eksiğimiz olmadı dersem gerçek da olmaz. Daha fazla yere gidebilirdik. Tahminen 6 başkanın bir ortada konuşması daha az olabilirdi. Daha fazla farklı yerlere başka ayrı gidebilirdik. Biz bir ortadayız. Arkadaşlar var. Tek başıma durum kıymetlendirme yapmam. Görüşümü en son açıklarım. Arkadaşlarımız fikirlerini daha rahat tabir etsinler diye. Milletvekili arkadaşlarımız ‘genel lider bu türlü söyledi, muhalif bir şey söylemeyeyim’ hissine kapılmasın diye. Partinin güçlü bir dayanışma kültürü var.
SEÇİM GECESİ ‘KAZANDIK’ İFADESİ
Basın toplantısına girdiğimizde salon doluydu. Masanın etrafına toplanmış vaziyetteyiz. Sayın İmamoğlu, sayın Yavaş oradaydı. Faik Beyefendi birinci açıklamayı yapmıştı. Sonra sayın Yavaş ve İmamoğlu açıklamaları yapası tarafında görüş belirlendi. Aşağı üst ortak karardı bu. Birinci gelen bilgiler öyleydi, açıklamaları yanlış bulmuyorum. Kamuoyuna o çerçevede açıklandı.
“ÖZDAĞ İLE ÖZEL PROTOKOL İMZALADIK”
O protokolle ilgili konuşmam hakikat değil. İki kişinin namusuna teslim edilen protokoldür. Açıklamayı ahlaki olarak hakikat bulmam. Benim konuşmam yanlışsız değil. Protokol ikimizin ortasında imzalandı. Kamuoyuna açık değildi. İkimizin namusuna teslim edildi nokta. Bu mevzuda yorum yapmam gerçek değil. Sayın Özdağ ile sayın Oğan ile yaptığım görüşmelerle ilgili 6 başkanın haberi vardı.
“TRT’Yİ AİHM’E KADAR GÖTÜRCEĞİZ”
Devletin aygıtları, devletin televizyonu bizim CHP’ye ayırdığı müddet 10 dakika ise AK Parti’ye ayırdığı müddet 1,5 saat. Bu adil mi? TRT diyorum. MHP’ye ayırdığı mühlet bizim 4-5 katımız. TRT kendi maddesine nazaran tarafsız yayın yapmak zorunda. Onu da mahkemeye verdik. Bunu AİHM’e götüreceğiz. Benim vergilerimle yayın yapacak, maddesine muhalif davranacak. Devletin değil sarayın televizyonu şu anda. Orada ahlaki kurallara, maddelere uyulmuyor. Kırsal kesimde en çok izlenen televizyon kanalı TRT. Diğer kanal izleyemiyor, çekmiyor zira.
“HİÇBİR VAKİT ‘BEN ADAYIM’ DEMEDİM, DEMEM”
Biz tek adam partisi değiliz. Toplum o denli bir hale geldi ki, demokratik bir ortamı bile kaos olarak görmeye başladı. Beşerler genel liderlerini eleştirebilir, ne var bunda? Karşı tarafa bakıyorlar orada tek adam rejimi var. Neden siz o denli yapmıyorsunuz diyorlar. Biz niyet özgürlüğünü savunuyoruz. Cumhuriyeti kuran partiyiz. Bizi hiçbir vatandaşımız başka partiler üzere değerlendirmesin. Hiçbir vakit ‘ben adayım demedim’. O günün şartlarda aday olmam istendi. İmzalar yapıldı aday oldum. Ben kimseye gidip ‘Beni aday gösterin’ demem, diyemem. Ahlâkıma, partinin geleneklerine uygun değilim. Öbür bir genel lider adayı çıkarsa, partinin uygun yönetileceğinden, gelenekleri derinleştireceğinden, demokrasi kültürü geliştireceğinden, tenkitlere hürmetle bakacağından emin olunursa o denli bir aday çıkarsa elbette hürmet duyarım.
“YENİ ŞAFAK KEŞKTE BENİMLE RÖPORTAJ YAPSA”
Yeni Şafak’ta köşe müelliflerine şunu sormalı, ‘bu gazete neden geçersiz görüntüler yayınlıyor, neden gelip de Kemal Kılıçdaroğlu ile röportaj yapmıyor’. O vakit gelip benimle konuşurlarsa neden bu sahtekârlığı yaptığı sorma bahtım olacak. Keşke gelseler. Bunları sorarım. Devletten nasıl nemalandıklarını da onlara sorarım.