Mehmet Şimşek’i Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanması, enflasyon, hayat maliyeti, piyasalardaki istikrarsızlık, TL’nin süratle paha kaybetmesi, milletlerarası itimat kaybı üzere sıkıntılarla başa çıkabilmek için atılmış bir atılım olarak nitelendiriliyor.
Bu çerçevede eski Bakan Nureddin Nebati’nin kendi tabiriyle uyguladıkları ‘heterodoks yaklaşım’dan vazgeçilerek dünyada uygulanan ortodoks iktisat siyasetlerine dönüleceği ön görülüyor.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, 30 Kasım 2021’de katıldığı bir televizyon programında yaptığı açıklamada Türkiye’nin ‘yeni iktisat modeline’ geçtiğini duyurmuş ve “Yeni iktisat modeliyle, yüksek faiz vererek sıcak para çekme siyasetini elimizin zıddıyla itiyoruz. Düşük faizle, üretimi ve ihracatı destekleyeceğiz” muştusu vermişti. Fakat yaşananlar bu türlü olmadı.
“TÜRK LİRASI EN DÜŞÜK DURUMDA, DAHA İNECEĞİ BİR YER YOK, VATANDAŞ RAHAT OLSUN” DEDİ
Nebati, mart ayında dolar 14,84 TL olunca “Türk Lirası en düşük durumda, daha ineceği bir yer yok, vatandaş rahat olsun” dedi. Dolar 21 lirayken Nebati misyonu devretti.
BORCUN FAİZİ ANA PARAYI GEÇTİ
Merkez Bankası siyaset faizini yüzde 8,5’ta sabit tutmaya devam ederken, Nebati vazifedeyken Hazine’nin ödediği faiz ve borç yükü günden güne arttı.
Cumhuriyet tarihinde birinci sefer kamunun faiz borcu, anapara borcunu geçti. Hazine son üç ayda 159.8 milyar TL’si iç borç, 113.4 milyar TL’si de dış borç olmak üzere toplam 273.2 milyar TL borç geri ödemesi yaptı. Bu üç ayda borç servisinin yüzde 59’u faiz ödemelerinden, kalan yüzde 41’i anaparadan oluştu. Aralık 2021’de anapara ödemeleri 1 trilyon 316 milyar TL, faiz ödemeleri ise 794.7 milyar TL tutarındaydı. 2023 yılında Hazine’nin toplam 1.1 trilyon TL’lik iç ve dış borç geri ödemesi gerçekleştirmesi bekleniyor.
AĞIR VAZİFE VERİLDİ
Bakanlıkta düzenlenen merasimle vazifesi Nureddin Nebati’den devralan Şimşek birinci açıklamasında “Bana ağır bir misyon verildiğini biliyorum. Toplumsal refahı artıracağız. Bu maksada ulaşmada şeffaflık, öngörülebilirlik, milletlerarası normlara uygunluk temel gayemiz olacaktır. Türkiye’nin rasyonel bir yere dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır. Kurala dayalı bir Türkiye iktisadı özlenen refaha ulaşmamızda kıymetli olacaktır. Makro finansal istikrarı önceliklendireceğiz” dedi.
YEREL SEÇİME KADAR
Şimşek’in atanmasını kıymetlendiren Eurasia Group yöneticisi Emre Peker, “Bu, Erdoğan’ın Türkiye’nin ekonomik zorluklarını yönetme hünerine olan inancın sarsıldığını fark ettiğini gösteriyor” dedi. Mahallî seçimler yaklaştıkça Şimşek’in yetki alanının kısıtlanacağını kaydeden Peker, “Şimşek muhtemelen vazife müddetinin başında güçlü bir yetkiye sahip olacak, lakin Mart 2024 lokal seçimleri yaklaşırken süratle artan siyasi dirençle karşı karşıya kalacak” tabirlerini kullandı.
