Eski SHP Genel Lideri ve CHP eski milletvekili Murat Karayalçın, CHP kurultayı öncesi partililere yönelik 24 sayfalık bir mektup kaleme aldı.
Karayalçın mektubunda; parti tüzüğünün genel lider ve genel merkez odaklı, oligarşik bir yapının ortaya çıkmasına neden olduğunu belirtti.
Partide yeni bir yapılanmaya gereksinim duyulduğunu vurgulayan Murat Karayalçın, “Partimizin örgüt yapısı, yerelden merkeze, tekrar yapılandırılmalıdır” bildirisi verdi.
CHP örgütünün tam kapasitede çalışmamasının, seçimin kaybedilmesindeki en değerli sorun olduğuna dikkat çeken Karayalçın, bu sorunun uzun vakittir sürdüğü söz etti.
“SEÇİMLERİ KAZANAMADIK”
Murat Karayalçın, 24 sayfalık mektupta, şunları kaydetti:
“Sevgili partili kardeşim, bu metni, kıdemli bir partili olarak, 2023 Mayıs seçimlerinin sonuçlarını yorumlamak ve bundan sonrası için ne yapmamız gerektiğine ait niyetlerimi açıklamak için hazırladım. Seçim gecesi geç saatlerde ya da sonraki sabah, karşı karşıya olduğumuz durumu nitelemek için kullandığımız sözcüklerin ortamızda hassaslık yarattığını, hatta tartışmalara neden olduğunu gördüm. O nedenle 2023 Mayıs’ında yapılan cumhurbaşkanlığı ve meclis seçimleri için, ‘kazanamadık’ demekle yetiniyorum. Bu seçimlerde her şeyi hakikat yaptık, her kapasiteyi sonuna kadar kullandık, her şeyi gerçek söyledik diyemeyiz… Her şeyi yaptık, lakin buraya kadarmış dersek bir sonraki seçimde seçmenlerden nasıl oy isteyebiliriz? 2023 Mayıs seçimlerini tüm taraflarıyla de tartışmamız gerekiyor; tenkit, özeleştiri yapmamız gerekiyor.
“ÖRGÜT UZUN MÜDDETTİR KAPASİTESİNİN ALTINDA ÇALIŞTIRILIYOR
Bana nazaran sorun şahsî değil, yapısaldır. Partimizin örgüt yapısı, yerelden merkeze, yine yapılandırılmalıdır… 2023 Mayıs seçimlerini örgütümüzü tam kapasitede çalıştıramadığımız için kazanamadığımızı sav ediyorum. Ayrıyeten bu durum yeni de değil. CHP örgütü çok uzunca bir müddettir kapasitesinin altında çalıştırılmaktadır.
“DÖRT İLKEYİ EHEMMİYETLE GÖZETMELİYİZ”
Yine burada, mektupta, açıklamaya çalıştığım tekliflerden çok temel olan iki adedini özetle belirteyim: Birincisi yerelde güçlü nitelikli bir örgüt yapısı ve ona dayalı bir ön seçim; ikincisi de, genel merkez ve lokal örgütler ortasında, parti oligarşisini önleyen, parti kapasitesini artıran yeni bir yetki paylaşım modeli… Partimizde yapısal dönüşümü sağladığımızda efsane geri dönecektir.
Biz yaklaşık olarak bir milyon üç yüz bin bireyiz. Her birimiz bu tartışmaya katılmalıyız. Lakin tartışmalarımızda şu dört ilkeyi de kıymetle gözetmeliyiz. Birinci prensibimiz, Partimizin bütünlüğüdür. Buna halel veremeyiz. CHP’nin örgütsel bütünlüğü hepimizin kırmızı çizgisi olmalıdır.
İkinci olarak başta Sayın Genel Lider olmak üzere birbirimizin saygınlığına ihtimam göstermeliyiz. Üçüncü unsur açıklık olmalıdır. Kimi eleştirdiğimizi, neyi eleştirdiğimizi, ne istediğimizi çok açık bir biçimde ortaya koymalıyız. Son olarak da parti hukukuna uygun davranmak zorunda olduğumuzu aklımızda tutmalıyız.
“SİYASİ TEMBELLİK…”
Partimizin on iki yıl kapalı kalmasına, mallarına devletçe iki kere el konulmasına ve bir kere de baraj altına inmesine rağmen ayakta kalabilmesi, örgütümüzün direncini, gücünü göstermektedir. CHP örgütü hem yaşama gücüne, hem de direnme gücüne sahip.
Her ikisi de iç içe geçerek birbirini besliyor. Direnme gücü olmayan bir örgütün esasen yaşama gücü de olamaz. Örgüt kapasitesi tam kullanıldığında Parti yüzde 40’lara çıkabilmekte, kapasite kullanımı seviyesine nazaran sıfıra da inebilmekte ya da birden fazla kere yaşandığı üzere yüzde 20’lerde yatay da seyredebilmektedir.
‘Örgüt kapasitesi’ sözü ile neyi anlatmak istediğimi açıklayacağım lakin evvel örgütümüzün uzun mühlet kapasitesinin altında tutulmasının bizde ‘siyasi tembelliğe’ yol açtığından kelam etmek istiyorum. İki örnek vereyim. Siyasi olarak tembelleşmemizin birinci örneği bir kurtarıcı beklentisidir. Çok düzgün konuşan, çok ağır çalışan, yumruğunu sık sık masaya vuran birisi gelecek ve bizi iktidara taşıyacak. Buna beyaz atlı prens- prenses beklentisi diyorum.
Oysa bu türlü bir şey yok. Bizi iktidara taşıyacak olan güç, prensler- prensesler değil, örgütümüzdür. Bir diğer tembellik örneği de ‘sağdan oy alamıyoruz, bari siyasetçi alalım, onlar da sağ seçmeni getirir’ anlayışıdır. Natürel ki partimize sağdan siyasetçi de seçmen de gelecektir, gelmelidir. Partimiz bu türlü büyüyecektir. Ayrıyeten bu arkadaşlarımız Partimize girdikleri andan itibaren de Partimizin rastgele bir üyesi kadar CHP’li olacaklardır. O nedenle benim eleştirim bu iştiraklere asla değil, bu anlayışla yapılan transferlerdir.
“OLİGARŞİK YAPININ ORTAYA ÇIKMASINA NEDEN OLUYOR”
Bana nazaran Cumhuriyet Halk Partisi örgütünün yüksek kapasite ile çalışması dört şeyin eş vakitli ve eş kıymetli olarak sağlanmasına bağlıdır:
– Örgütlenme etkenliği,
– Örgütün adayları seçmesi,
– Örgütün siyaseti belirlemesi,
– Örgütün olağan fonksiyonu,
Partimizin Türkiye coğrafyasındaki örgütlenmesi çabucak hemen sırf Siyasi Partiler Yasasının getirdiği örgütlenme kalıbı ile sonludur. Siyasetin belirlenmesi ve adayların seçilmesi ise çabucak hemen sırf genel merkez tarafından üstlenilmiştir. Örgütlerimiz sadece örgütün olağan işleri diye isimlendirebileceğimiz ‘broşür- afiş- pankart’ işleri ile seçim işleri ile sandık güvenliği işleri ile hudutlu bir hizmet üretmektedir. Bu nedenle örgütümüz kapasitesinin altında çalışmak durumunda kalmaktadır.
Bu durum Cumhuriyet Halk Partisi’nde ‘oligarşik’ bir idarenin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Partinin izleyeceği siyaset, Genel Lider ve merkez yöneticileri ile danışmanlar, uzmanlar tarafından belirlenmekte, hazırlanan siyaset metinleri daha sonra örgüte kullanması, seçmenlere dağıtılması için gönderilmektedir. Kimi durumlarda da örgüt, o mevzuda o denli bir siyaset izleneceğini gönderilen metinlerden değil, yöneticilerin açıklanmalarından öğrenmektedir. Tıpkı biçimde partinin milletvekili ve belediye lider adayları ile lokal meclis üye adayları da merkez takımları tarafından seçilmektedir. Parti kapasitesini tanımlayan bu temel işlerde üyeler ve lokal örgütler değil genel merkez devrede. Oligarşik idare dediğim budur. Buna oligarşinin ‘Tunç Yasası’ da deniliyor. Oligarşinin Tunç Yasası, “seçilenlerin seçenler, vekillerin vekâlet verenler, temsilcilerin temsil edilenler üzerindeki egemenliğini” açıklayan bir kavram.
TÜZÜK ÖNERİLERİ
Son yıllarda yapılan sohbetlerde, ‘yerel örgütler olmasa da olur, hatta olmasa daha uygun olur’ üzere tabirlere şahit olunabiliyor. Çok yaygın olarak lisana getirilmese de bu anlayış şöyle bir değerlendirmeye dayanıyor:
– Parti olarak bu güne kadar Siyasi Partiler Yasası’nın getirdiği zarurî örgütlenme biçiminin dışına pek çıkmadık. Vilayetlerimizde, ilçelerimizde var olan toplum kısımları içinde, ayrıyeten üretim alanlarında, proje odaklarında örgütlenebiliriz; üyesi olan, üyelerinin seçilme sistemleri, vazifeleri, yetkileri tüzükte belirtilen platformlar yaratabiliriz. Bunları Şura diye isimlendirebiliriz, ya da tüzükte bu konseylerin ‘meclis’ olarak da adlandırılacağını söyleyebiliriz.
Örneğin; Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Vilayet Örgütü Emekçi Konseyi ya da İstanbul Vilayet Örgütü Emekçi Meclisi üzere. İster şura, ister meclis olsun, bu platformların fonksiyonel kılınabilmesi, etken olabilmesi için, birkaç sayfalık bir metin yazmaları yerine, tekliflerini bulundukları pozisyona nazaran ilçe, vilayet kongrelerine direkt sunmalarına imkan sağlanmalıdır… Her manalı proje alanı, bizim için potansiyel örgütlenme maksadı olmalıdır.
– Partimizin milletvekili, belediye lideri, belediye meclisi üyesi, vilayet genel meclisi üye adayları, mahallî örgütler tarafından seçilmelidir. Kontenjan adayları merkez örgütü tarafından atanmalıdır. Seçimlere öbür partilerle ittifak yapılarak girilmesinde de çok özel durumlar dışında, bu prosedür uygulanmalıdır. Yani partimizin adayları, asıl olarak, örgüt tarafından, ön seçim yoluyla seçilmelidir.
– Ülkemizin idaresine ve ülkemizdeki mahallî idarelerin idaresine talibiz, o nedenle de nitelikli, liyakatli takımlar yetiştirmeliyiz. Bunun sağlanabilmesi, birebir vakitte, ön seçimlerle ilgili olarak lisana getirilmekte olan aksiliklerin da giderilmesine bağlıdır.
Önerim şöyledir: Cumhuriyet Halk Partisi’nin tüm üyeleri, vilayetlerinde, dört alanda değerlendirmeye tabi tutulacak ve bunlardan puan toplayacaklardır. Hususlar ve puanlar (ağırlıkları) şöyledir:
Eğitim 40 Puan
Parti Vazifeleri 30 Puan
Aidat 20 Puan
Kıdem 10 Puan
Partilerin puanları ilçelerinde tutulacak ve bilgisayara yüklenecektir. Bu süreç, bir manada partililerin, başarımlarının (performanslarının) kayıt altına alınmasıdır. Kayıtlar açık olmalıdır. Her partili kendi puanlarını görebilmelidir. İtirazlar vilayet örgütünde yapılmalıdır. Teklifim biraz KPSS sistemini andırıyor. Her partili puan toplayacaktır.
Parti içi seçimlerde, o ortada ön seçimde de oy kullanabilmek için, yani seçme hakkını kullanabilmek için, muhakkak sayıda puanın toplanması; en yüksekten başlayarak sırasıyla milletvekili, belediye lideri, belediye meclis üyesi ve vilayet genel meclis üyesi adayı olabilmek için de o sayıdan daha yüksek sayıda puanın toplaması gerekecektir. Seçme puanları ile seçilme puanlarının ne olacağı PM tarafından belirlenecektir. Mahalle temsilciliğinden başlayarak PM üyeliğine kadar giden, parti içi vazifeler için yapılacak seçimlerde de misal bir puanlama sistemi işletilmelidir.
– Partinin işvereni, partinin gerçek hükümranı olan partilidir… İlçe ve vilayet kongrelerinde, delegelere hangi tekniği tercih edersiniz diye sormadan, direkt çarşaf liste uygulamasına gidilerek her partiliye idarede ve üst heyetler için temsilde yer alabilme fırsatı sağlanmalıdır. Tıpkı halde genel liderlerin kurultaylarda liste hazırlamaları ya da örtülü bir yolla anahtar liste dağıtmaları önlenmelidir. Genel liderler; Siyasi Partiler Yasasının 37. hususunun milletvekilliği için öngördüğü yüzde 5’lik kontenjanı, PM için de kullanabilirler. O ortada genel liderlerin gerekli gördükleri vilayetlere, kongre öncesinde vilayet lideri seçilmesini istediği isimleri fısıldamaları da önlenmelidir. Her partiliye ilçelerde, vilayetlerde ve genel merkezde idarelerde yer alabilme hakkı tam manasıyla sağlanmalıdır.
– Parti meclisinin bugünkü üye sayısı 60 kişidir. Parti meclisinin üye sayısının 200 olmasını öneriyorum. Her ilimiz Parti Meclisinde bir üye ile temsil edilecektir. Geri kalan 119 üye, vilayetlerin son seçimlerde elde ettikleri muvaffakiyet seviyesi bir yük olarak kullanılıp, Kurultay tarafından seçilecektir. Parti Meclisine, iki ya da üç lider vekili ve gerekli görülen sayıda yazmandan oluşan bir Başkanlık Divanı öneriyorum. Parti Meclisinin gündemi başkanlık divanı tarafından hazırlanıp, Genel liderin onayından sonra üyelere sunulmalıdır. Kurulacak başkanlık divanı ayrıyeten Parti Meclisinin genel heyet ve kurullar halindeki çalışmalarını planlayacaklar, partinin öteki üniteleriyle alakalarını düzenleyecekler, PM üyelerinin çalışmalarının, etkinliklerinin eşgüdümünü sağlayacaklardır.
– Parti Meclisi çalışmasını komiteler ve genel şura olarak yürütmelidir. Kurulacak kurulların sayısını belirlemede TBMM’deki kurulların sayıları ve alanları temel alınmalıdır. Kurulların çalışma sonuçları ya da Partinin, hangi ünitede hazırlanmış olursa olsun, ideolojik ve siyasi duruşunu belirleyecek olan tüm çalışmalar, karara bağlanmak üzere PM Genel Konseyine sunulmalıdır. PM Genel Şurası, CHP’nin en büyük buluşma platformu olacaktır. TBMM küme lider vekilleri ve küme idare şurası üyeleri, bayan kolları genel lideri ve gençlik kolları genel lideri PM’de yer almaktadır. Genel lider yardımcıları ve genel sekreter aslında PM üyeleridir. Genel lider ise disiplin konseyinin dışında bütün Parti örgütünün lideridir. Bu nedenle partinin değişik alanlardaki siyaset ve stratejisinin, TBMM’ye sunulan yasa, tasarı ve teklifleri de içinde olmak üzere PM’de karara bağlanması doğaldır.
– Partimizde, ‘Örgütlenmenin Etkenliği’, ‘Adayların Seçilmesi’, ‘Siyasetin Belirlenmesi’ başlıklarının dışında kalan işlerin tümünü ‘Olağan İşler’ başlığı altında topluyorum. Vilayet ve ilçelerimizdeki üye yapısının, oralardaki toplumsal doku ile uyumlu olmasını bir örgütlenme prensibi olarak benimsemeliyiz. Partimizde muhtemel tüzük ve program ihlallerini önlemek için mevcut disiplin heyeti, etik konsey üzere yapıların kâfi olmadığı kanısındayım.
– Tüzük ve Program ihlali savları için pratik işleyişi olan bir kuruma gereksinimimiz var. Bunu Parti Ombudsmanlığı ya da Parti Hakemliği diye isimlendirebiliriz.
“EVET, İKTİDARA GELEBİLİRİZ!”
Bir öbür teklifim, sol bir parti kimliğimizle yapay zekâ konusunu değerle ele almamız gerektiği biçimindedir. Benim söyleyeceklerim bu kadar. Kongreler sürecinde bu tekliflerimi değerlendirmenizi istiyorum. Kuşkusuz öteki teklifler de olacaktır, onları da değerlendirmelisiniz. 2023 Mayıs seçimleri sürecinde katıldığım her toplantıda partililerimizin tempolu bir biçimde ‘iktidar, iktidar’ diye haykırışlarına şahit oldum. Daha evvelki seçimlerde bu türlü bir seslenişi anımsamıyorum. Ayrıyeten bu haykırışı bir dilek olarak değil, bir argüman olarak alıyorum. Evet, bunu yapabiliriz, iktidara gelebiliriz! Fakat evvel örgütümüzün kapasitesini yükseltmeliyiz. Gelin daima birlikte efsaneyi geri getirelim. Yaşasın Cumhuriyet, Yaşasın Cumhuriyet Halk Partisi, Yaşasın Cumhuriyet Halk Partisi örgütü!”
