Yöneten ve yönetilen ortasında irtibata ve işbirliğine dayanan kamuda halkla bağlar çalışmalarında bağlantı değerli? Kriz periyotlarında bağlantının nasıl kurulması ve sürecin nasıl yönetilmesiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Dr. Nejla Polat, demokratik idarelerde tercih edilen irtibat modelinin iki istikametli simetrik model olduğunu söyledi. Krize sahip çıkılmasının kıymetini hatırlatan Polat, vaktinde müdahale ve sağlam haber kaynağı olmanın kriz idaresinde tesirli olduğunu kaydediyor.
Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Halkla Bağlantılar ve Tanıtım Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, kamuda halkla alakalarda irtibatın yapısını kıymetlendirdi.
Yöneten ve yönetilen ortasında irtibata ve işbirliğine dayanan kamuda, halkla ilgiler çalışmalarında bağlantının yapısının iki taraflı olması gerektiğini söz eden Polat, “Kamu kurumlarının en kıymetli misyonu, kamu faydası sağlayacak faaliyetlerde bulunmak, amaç kitlelerin gereksinim ve beklentilerini tespit ederek bu gereksinimlerin giderilmesine yönelik devamlı ve istikrarlı biçimde kamu hizmeti sunmaktır. Hasebiyle amaç kitlelerle diyaloğa dayalı bağlantı kurma ve sürdürme; karşılıklı anlayışı, âlâ niyeti, itimadı tesis etme ve müdafaa; kamu faydasına hizmet etme; gaye kitlelerin takviyesini alma unsurları etrafında kamusal halkla alakalara ihtiyaç vardır” dedi.
Kamuda halkla bağlar modelleri
Bilgi ve irtibat teknolojilerinin gelişmesi, bilgiye erişimin kolaylaşmasıyla birlikte, kamuda halkla ilgiler faaliyetlerinde, iki taraflı simetrik modelin daha uygun hale geldiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, tarihi süreçteki irtibat modellerini de şöyle sıraladı:
Basın Ajansı/Tanıtım Modeli: Kaynaktan alıcıya yanlışsız tek taraflı bildiri iletiminin kelam mevzusudur. Bildirisi oluşturan bilgilerin doğruluğunun tartışılabildiği irtibat modelidir.
Kamuyu Bilgilendirme Modeli: Tek istikametli bildiri iletimi sürecini kapsamasına karşın, maksat kitlelere tam, gerçek ve eksiksiz bilgilerin ulaştırıldığı irtibat modelidir. Kuruluşların basın sözcülerini çağrıştıran faaliyetlerde bulunurlar.
İki İstikametli Bilimsel İkna Modeli: Hedef kitlelerin kurumu desteklemesine ve kurumun bakış açısını benimsemesine yönelik ikna edilmesini amaçlayan çift istikametli bildiri akışının bulunduğu modeldir. Halkın dayanağını kazanabilmek için davranışlarla ilgili araştırmalar ve toplumsal bilim teorilerinden yararlanılır. Fakat edinilen bilgiler doğrultusunda kuruluşun siyasetini değiştirmesi kelam konusu olmadığından ötürü asimetriktir.
İki Taraflı Simetrik Model: Kurum ve gaye kitleleri ortasında karşılıklı diyalog ve uzlaşma kültürüne dayanan, maksat kitleden gelen geri bildirimin kurum tarafından değerlendirildiği, kurumun siyasetine istikamet verdiği iki taraflı bağlantı modelidir. Savunucuları teorisyenler ve eğitimcilerdir.
Kamuyu bilgilendirme modeli yetersiz
Kamu kurumlarında en çok kullanılan bağlantı modelinin kamuyu bilgilendirme modeli olduğunu belirten Polat, “Bu modelde kurumlar kendileri ve faaliyetleri hakkında gaye kitleleri bilgilendirirler. Tek taraflı bir bilgi akışı kelam hususudur. Kamuyu bilgilendirme modeli kamu kurumlarının tanıtımı açısından kıymetli rol oynayabilir, lakin amaç kitlelerin tanınması konusunda yetersiz kalmaktadır. Burada devlet idaresinde vatandaşa yanlışsız tek istikametli bilgi akımının olduğu ve vatandaşların katılımcılık açısından pasif halde bulunduğu görülmektedir” dedi.
Kamu kurumlarında, bir bahiste kamuoyunu ikna edip, onların isteğini almak için vakit zaman bilimsel ikna formülü de kullanıldığını belirten Nejla Polat, “Bilimsel ikna prosedürü ile kamuoyunun tavır ve davranışlarının değiştirilmesi, geliştirilmesi yahut pekiştirilmesi hedeflenir. Hedefe ulaşmak için de birbiriyle örtüşen duygusal ve mantıksal yollara başvurulur. Lakin kurumun siyasetini belirlemede kamuoyunun niyeti kıymetli değildir. Bu nedenle bilimsel ikna yolu eleştirilmektedir” halinde kıymetlendirdi.
Çift istikametli irtibat hayata geçirilmeli
Polat, günümüzde demokratik idare anlayışının hakim olduğu ülkelerde, kamusal halkla bağlar açısından daha fazla tercih edilen irtibat modelinin iki taraflı simetrik model olduğunu kaydederek, “Bu model yönetenler ve yönetilenler ortasında karşılıklı fayda, inanç ve diyalog oluşturma hedefine hizmet ettiği için tercih edilmektedir. Vatandaşlardan devlete geri bildirimin sağlandığı iki taraflı bağdır. Bu ilgi vatandaşların görüşlerinin alınmasını, bilgi muhtaçlığının tedarik edilmesini gerektirmektedir” diye konuştu.
Yöneticilerin uzlaşmacı ve hesap verebilir olması beklenir
Demokrasilerde yöneticilerin uzlaşmacı, saydam, hesap verebilir, etik ve sorumlu bir idare anlayışı içerisinde davranmalarının beklendiğini vurgulayan Polat, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Halkın direkt iştirakini sağlama ya da onayını alma konusunda kıymetli bir aracı fonksiyonu yüklenen halkla alakalar irtibatı; açıklık, saydamlık unsurlarıyla yurttaşları bilgilendirerek onların inancını ve dayanağını sağlamada en tesirli yoldur. Tesirli bağlantı için gerekli olan iki taraflı simetrik bağlantı biçiminin benimsenmesi, katılımcılığın sağlanması, çift taraflı irtibat ile farklı çıkarlara sahip amaç kitleler ortasında ortak yer oluşturulması halkla münasebetler tekniği ile mümkün olmaktadır.
Ayrıca kamunun beklentilerinin tespit edilmesi ve gereksinimlerinin giderilmesi, yönetenler ve yönetilenler ortasındaki bağlantının sağlanması, kamuoyunun çeşitli mevzulara ait farkındalığının sağlanması ve şuur seviyelerinin geliştirilmesi açısından da değerlidir.”
Bilgi muhtaçlığı karşılanmazsa, gerçek dışı bilgi artar
Özellikle kriz periyotlarında bilgiye daha fazla gereksinim duyulduğuna ve kamuoyunun hakikat ve süratli olarak bilgilendirilmesi ehemmiyet kazandığına işaret eden Polat, “Kriz devrinde kamuoyunun bilgi gereksiniminin karşılanmaması, gerçek dışı bilgilerin yayılma suratını artıracak ve kriz bağlantısını yönetmek güçleşecektir. Vaktinde müdahale ile çelişkiden uzak ve yetkililer tarafından yapılan açıklamalar, mevcut bilgiyle idarenin krize yaklaşımının anlatılması, krize sahip çıkılması, sağlam haber kaynağı olmanın temel şartlarıdır. Kriz devrinde medyanın ve öbür muhatapların inancına ve takviyesine her zamankinden fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Yanlış ya da eksik bilgi, medyanın sonraki gelişmelere duyarsız kalmasına neden olur, amaç kitleyle buluşmayı ve sarsılan inancın yine oluşturulmasını güçleştirir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
