Türkiye’de daha evvel eşi gibisi görülmemiş bir kiracı-ev sahibi çatışması yaşanıyor.
Ev sahipleri, kiracıyı meskenden çıkarmak için türlü formüllere başvururken kiracılar da yasal haklarını kullanmak için direniyor. Mahkemeler ise davalarla dolup taşıyor.
Ev sahipleri, bilhassa İstanbul’da kiracılarını çıkarmak için bugünlerde “Çık konutu yıkacağım” tehdidiyle tahliye metoduna başvuruyor. Çıkmak istemeyen kiracılara ise fahiş kira artışları dayatılıyor.
Cumhuriyet gazetesinden Şehriban Kıraç’ın haberine nazaran; Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Avukat Ali Güvenç Kiraz, asıllı tadilat ve yıkımın bir tahliye nedeni olduğunu lakin bunun kiracıya bildirilmesi gerektiği üzere Yargıtay’ın da bu hususta avan proje (ön hazırlık) ve mimari projeyi kiracıya sunulmasını zarurî kıldığını söyledi.
Bu noktada konut sahibinin lakin kira kontratı bitiminde bu talepte bulunabileceğini vurgulayan Kiraz, “Örneğin 1 Ocak 2022 başlangıç tarihli bir kira mukavelesinde mal sahibi 1 Haziran 2023’te ‘Tahliye et, konutu yıkacağım’ diyemez. Burada tek istisna kentsel dönüşüm. O noktada ise resmi olarak karot alınıp riskli yapı ilan edilen binadan hem mal sahibi hem kiracı 60+30 günün sonunda çıkmak durumunda” dedi.
DAVA 2-3 YIL SÜRÜYOR
Kiraz ayrıyeten, hiçbir mesken sahibinin tahliye talebini ilettiği kiracısından çıkmıyor diye ek yahut fahiş kira artış isteyemeyeceğini vurguladı.
Kiraz şunlara dikkat çekti:
Mal sahibi dava açarsa 2-3 yıldan evvel kira tespit yahut tahliye kararı alamayacağını biliyor, kiracı da ihtar gönderilse dava açılsa bile bu müddetin farkında.
Son devirde taraflar bir biçimde mutabakata çalışıyorlar. Kiracı yahut mal sahibi tahliye için ya aşikâr müddet bedelsiz kirada kalma ve sonra tahliye yahut bir bedel karşılığı tahliye yoluna gidiyorlar.
Türkiye’de her yıl 1 milyon civarında yeni konuta muhtaçlık var. 2016-2019 stok krizi devri sonrası, konut üretimi muhtaçlığın yarısına lakin ulaşabildi.
Kiralık konut yok. Hatta dava müddetleri nedeniyle mal sahipleri artık meskenlerini kiraya da vermiyor, boş tutuyor. Satmak isteyen kişi açısından kiracı artık bir dezavantaj.
Bu noktada mal sahipleri kiracılarını çıkarmak için borçlar kanununda yer alan nedenleri kullanmak zorunda. Bunlar ise “temerrüt”, “iki haklı ihtar”, “ihtiyaç”, “satın alma ve gereksinim”, “tahliye taahhüdü”, “esaslı tadilat tamirat ve yıkım”, “10 yıllık uzama süresi” ve “sözleşmeye asıllı aykırılık” nedeniyle tahliye formunda sıralanıyor.
YÜZDE 25 UZUYOR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, konutta kira artışını yüzde 25 ile sınırlayan ve 1 Temmuz’da sona erecek düzenlemeyi uzatacaklarını, piyasa kaidelerinin üzerinde bir ortalama kelam hususuysa yurttaşları koruyacaklarını söyledi.
YÖNETİMDE CİNSİYET EŞİTLİĞİ ÇOK UZAKTA
Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu’nun hazırladığı “Yönetim Şurasında Bayan Türkiye Raporu, 2022”ye nazaran idare heyetlerinde 2021’de yüzde 16.7 olan bayan oranı, geçen yıl yüzde 17.5’e çıktı.
Araştırmaya nazaran SPK’nın önerdiği asgarî bayan üye oranı olan yüzde 25’i yakalayan 137 şirket tüm şirketlerin yalnızca yüzde 28.8’ini oluşturdu. En az 3 bayan üyesi olan 60 şirket ise tüm şirketlerin yüzde 12’si. Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu Yöneticisi Cet Can Bertay, Borsa İstanbul’daki 415 şirketin şimdi karar düzeneklerinde aktif toplumsal cinsiyet çeşitliliğini sağlayamadığına dikkat çekti.
