Editör: Naim Arıoğlu
Hava koşullarından direkt ve birinci etkilenen organ olan cilde yaz ve kış periyotları mevsim geçişlerinde dengeyi ayarlamak için daha dikkat etmek gerektiğini söz eden Prof. Dr. Ayşe Serap Karadağ, “Yaz aylarında güneşin deri üzerinde ağır tesirleri görülür. Kızarıklık, kuruluk, lekelenme, kırışıklıkta artış ve kaşıntı en sık karşılaştığımız problemlerdir. Bilhassa lekeye yatkın, rozaseli, hassas ve alerjik ciltler için yaz mevsimine geçişlerde ve güneşin ağır olduğu devirlerde özel dikkat gerekmektedir. UV’ye ağır maruziyet sonrası yaz aylarının başlarında derinin dış katmanında kalınlaşma ve iç katmanlarında kolajen ve elastik liflerde incelme meydana gelmekte ve korunmayan ciltlerde yıllar içinde deri yaşlanması hızlanmaktadır.” dedi.
“Özellikle rozase ve melazma hastalarımızın daha dikkatli olması gerekmektedir”
Karadağ, “Yaz aylarında maruz kaldığımız güneş ve ısı nedeniyle bilhassa rozase (gül hastalığı) ve leke (melazma) hastalarımızın daha dikkatli olması gerekmektedir. Çok sıcak ve soğuk maruziyeti hassas ve kızarık ciltlerde şikâyetlerde artış yapmaktadır. Havaların ısınmasıyla birlikte güneşten düzgün korunmak gerekmektedir. Yaz aylarına geçişte soğuk olan hava birdenbire ısınmaya başlamakta, bu durum kuru ciltleri rahatlatmakta ve egzama sıklığı azalmaktadır.” tabirlerini kullandı.
“Yaz – kış cildimizi güneşten korumak olmazsa olmazlarımızdır”
Hassas, alerjiye ve kızarıklığa yakın ve kuru ciltler mevsim geçişlerinden daha fazla etkilenmekte olduğunu söyleyerek devam eden Karadağ, “Cilt bakımında değerli olan sade bir rutin oluşturmak ve bu rutine devam edebilmektir. Deride rutinimizin esas basamakları temizlemek, nemlendirmek ve güneşten korumaktır. 30’lu yaşlardan sonra antiaging tesiri olan retinollü eserler, AHA/BHA denilen asitler rutine eklenmelidir. Bu standart bakım cilt C vitamini, hyaluronik asit ve niasinamid üzere serumlarla desteklenebilir. Fakat olmazsa olmazlarımız günde 2 kere temizleme, nemlendirme ve yaz-kış güneşten korumadır” biçiminde konuştu.
Prof. Dr. Ayşe Serap Karadağ, güneşten koruyucuların yalnızca yazın değil ultraviyole (UV) indeksi takip edilerek her mevsim kullanılması gerektiğini vurguladı. UV İndeksi (UVI), güneşin yaydığı ve dünyanın atmosferine nüfuz eden ve güneş yanığına yol açan UV radyasyonu ölçen milletlerarası standart ölçektir. UV ışınları karlı ve açık havalarda da cildi etkilemektedir. Cep telefonlarındaki hava durumu aplikasyonlarından UVI denetim edilebilir.
“Tamamen koruyan güneş kremi yoktur”
Güneşten hami kremlerde 30 faktör üzerinde olmasının çoklukla kâfi olduğunu belirten Karadağ, “30 faktörün güneşten hami özelliği yüzde 95 ise 50 faktörün koruyuculuğu yüzde 97’dir. Yüzde 100 koruyan bir güneşten esirgeyici olmasa da 30 faktörden sonrasında muhafaza oranları çok değişmemektedir. Çok açık ciltli olanlar yahut güneş hassasiyeti ile seyreden hastalığı olanlarda 50 faktör muhafaza olması değerlidir. Karadağ, “Tamamen koruyan bir güneş kremi yoktur. Güneşten koruyucuya ilaveten şapka, gözlük ve giysi ile güneşten korunmalıdır ”ifadelerinde bulundu.
Güneşin UVA, UVB ve görünür ışıklarının insan derisini etkilediğini söyleyen Karadağ, “UVB esas güneş yanıklarından ve deri tümörlerinden sorumluyken UVA deri yaşlanması ve lekelenmelerden sorumludur. Lekelerin artmasında UVA’nın yanı sıra görünür ışık da katkıda bulunmaktadır. Görünür ışığın en büyük kaynağı gün ışığı olsa da elektronik araçlar, televizyon, bilgisayar ekranı ve LED lambalar da görünür ışık yaymaktadır. Bu nedenle lekeye yatkın ciltlerde meskende de güneşten esirgeyici sürülmelidir. Lekeli hastalarda güneşten hami geniş spektrumlu olmalı ve titanyum, demir oksit ve çinko oksit içeren tinted (renkli) formlar tercih edilmelidir” dedi.
Güneşten gözetici olarak kimyasal yahut fizikî filtreler kullanıldığını aktaran Karadağ,” Faktör sayısının artması çok ziyanlı olmasa da faktörü artırmak için daha fazla kimyasal kullanılmakta ve bu da deride gereksiz kimyasal maruziyetine neden olabilmektedir. Fizikî filtreler ile kimyasal maruziyeti daha azdır, deri direkt olarak UV ışınlarını yansıtır ve UV’nin bedene girmesi engellenir. Hamilelerde ve küçük çocuklarda fizikî filtreler tercih edilmelidir” diye konuştu.
UVI bedelinin referans aralığı ne olmalıdır
Karadağ, UVI pahası ne kadar yüksekse güneş ışınlarının cilde ve gözlere vereceği zararın da o kadar büyük olduğunu ve hasarın daha kısa vakitte gerçekleşeceğini belirterek, “UVI 2’nin altındaysa UV’nin ziyan vermesi beklenmez. UVI 2-8 ortasındaysa güneşten çok düzgün korunarak dışarı çıkılmalıdır. UVI 8’in üzerindeyse mümkünse dışarı çıkılmamalıdır” açıklamalarında bulundu.
“Sabunların pH’sı deriye uygun olmayıp deriyi daha fazla kurutur”
Cildi korumak için rutin tekliflerde bulunan Karadağ, “Cilt tipinize uygun nemlendiricileri kullanın. Bilhassa soğuk havalarda cilt kuruluğu artmakta nemlenmeyen ciltlerde egzama gelişimi kolaylaşmakta, cilt kuruyup kaşıntılı hale gelmektedir. Yağlı ciltlerde de yağsız (komedojenik olmayan) gözenekleri tıkamayan nemlendiriciler kullanıp derinin bariyeri korunmalıdır. Kuruyan yağlı cilt daha çok yağlanarak bariyerini muhafazaya çalışmaktadır.” dedi.
Cilde uygun, deri pH’sı ile uyumlu temizleyicilerle cildimizi temizlememizi vurgulayan Karadağ, “Sabunların pH’sı deriye uygun olmayıp deriyi daha fazla kurutur. Deri pH’sı 4.5-5.5, sabunlarınki ise 8.5-9 ortasındadır, bu yüksek pH derinin asidik yapısını bozarak doğal mikrobiyom istikrarını de bozmaktadır. Kuru ciltler sabunla daha fazla kuruyarak egzema gelişimi kolaylaşmaktadır. Yağlı ciltlerde de sabunlar cildi çok kurutarak bariyer katmanını bozmakta ve deri daha fazla yağlanmaktadır. Bu nedenle deri tipine uygun dermatolojik olarak test edilmiş sabun içermeyen dermokozmetik temizleyiciler tercih edilmelidir” tabirlerini kullandı.
Prof. Dr. Ayşe Serap Karadağ, günlük rutinin bir kesimi olan güneşten gözetici kremlerin, geçiş devirlerinde cildimizin en değerli kalkanlarından biri olduğunu söyleyerek devam etti; “Normal ciltlerde olağan güneşten koruyucular kullanılabilirken hassas- kuru-yağlı-pigmentli ciltlerde deri tipine uygun gözetici seçilmelidir.”
Karadağ, son olarak, mevsim geçişlerinde hastaların günlük rutinlerine ilaveten birtakım uygulamalar yapılarak cildin kalitesinin artırılmakta ve cildin meselesine nazaran rahatlatıcı süreçler yapılabileceğini söyleyerek, “Özellikle kuru ve nemsiz ciltlerde uygulanan nem aşısı, gençlik aşısı dediğimiz mezoterapi uygulamaları ve kişinin kendi kanından elde ettiğimiz PRP (plateletten varlıklı plazma) süreçleri ile cilt kalitesi artırılabilmekte ve kolajen uyarımı yapılmaktadır. Yağlı ciltlerde uyguladığımız karbon peeling uygulaması ile yağlanma giderilmekte, sivilceler ve izleri azalmakta, ayrıyeten cilt tonu eşitlemesi ve gözenek sıkılaştırması yapılabilmektedir. Tekrar altın iğne ve lazer uygulamalarımız da ciltte kolajen uyarımı yapan, gözenekleri sıkılaştıran ve cilt gençleştiren en başarılı uygulamalardandır. Bu uygulamalardan fraksiyonel lazer ve kimyasal peeling üzere daha ağır uygulamaların güneşli olmayan mevsimlerde yapıldığını da belirtmekte yarar var” dedi.
