Editör: Murat Öztürk
Astım hastaları konserve, turşu, fast food beslenmeden; migren hastaları peynir, salam, sosisten; gastriti olanlar kakao, hazır meyve sularından; panikatağı olanlar kafeinli içeceklerden uzak durmalı.
Bazı yiyecek ve içecekler, hastalıkları tetikleyebiliyor. Beslenme alışkanlığına dikkat edilmediği takdirde hastalığın oranı artıyor. Panikatak bir kişinin kafein içeren içecekler ve tatlı tüketmesi, migren hastasının peynir, turunçgil, bakla üzere besinlerle beslenmesi, sıhhati olumsuz istikamette etkiliyor. Dr. Ayşe Gürel, rahatsızlığa nazaran beslenilmesi gerektiğini söylüyor. Gürel, astım hastalarını konserve, turşu, zeytin, maden suyu tüketmemeleri konusunda uyarıyor.
Türkiye’de her yüz erişkinden yaklaşık 7’sinde, yüz çocuktan 15’inde astım görülüyor. Astım, yanlışsız tedavi ve beslenme ile denetim altına alınabilen lakin dikkat edilmediği takdirde günlük hayatta hastayı önemli olarak kısıtlayabilen kronik bir hastalık. Dr. Ayşe Gürel, fast food beslenmenin, astıma yakalanma yüzdesini artırdığını belirtiyor. Gürel, “Astımlılar bilhassa de tuz tüketiminde dikkatli olmalı. Tuz ve tuz içeriği yüksek olan; konserve, turşu, salamura besinler, zeytin, maden suyu katiyen tercih edilmemelidir.” diyor.
Yeme içme davranışları, panikatakla da yakından ilgili. Dr. Ayşe Gürel’e nazaran uzun mühlet aç kalmak kan şekerini düşürüyor. Düşen şekeri olağana çıkarmak için böbrek üstü bezlerinden hormonlar daha fazla salgılanır. Bu hormonlar beden depolarındaki yağ ve proteinlerden şeker üretmeye çalışır. Bu ortada kalp çarpıntısı, ağız kuruluğu, terleme, sonluluk ortaya çıkar. Panikli bir kişi, olağan olan bu durumu panikatak olarak kıymetlendirir ve endişeye kapılır. Bilhassa de tatlı yiyeceklerin panikatağı tetiklediğini söyleyen Gürel, “Glukoz içeren yiyecekler, koyu çay, kahve, kolalı üzere kafein içeren içecekler, çok sigara içimi, çok yemek yemek, iştah kesici ilaçlar, panikatağı başlatır.” halinde konuştu.
MİGREN HASTASI NE YAPMALI
Beslenme ve diyet uzmanı Gülcan Emirza da migreni tetikleyen en kıymetli faktörün beslenme alışkanlığı olduğunu lisana getiriyor. Dr. Gülcan Emirza’ya nazaran migren ataklarını tetikleyen yiyecekler şunlar: Her türlü peynir, sucuk, salam, sosis, pastırma üzere şarküteri eserleri, hazır et ve tavuk suyu tabletleri, deniz eserleri (kalamar, karides, midye), konserve besinler, turunçgiller, yağlı ve baharatlı yiyecekler, kafeinli içecekler, bakla ve maya.
Hastalığa nazaran beslenme
Kalp ve damar hastalıkları: Kalamar, karides, ıstakoz üzere deniz eserleri tüketimi azaltılmalıdır. Bu yiyecekler kolesterol ve ürik asit içerir. Kızartma, şeker, tuz, yağ, beyaz ekmek, yağı çıkarılmamış süt, yoğurt ve peynirden uzak durulmalı.
Diyabet (şeker): Posa içeriği varlıklı yiyecekler tercih edilmeli. Bu besinler, kan şekerini yavaş yükseltir, insülin muhtaçlığını azaltır, tokluk hissinin oluşmasını sağlayarak yük denetimine yardımcı olur. Yemeklerde posa ölçüsünü artırabilmek için pirinç yerine bulgur, meyve suyu içmek yerine meyve yenilmeli. Çavdar ya da tam buğday ekmeği tercih edilmeli.
Reflü: Az az ve sık sık beslenilmeli, fazla yemek yemekten yahut uzun mühlet aç kalmaktan kaçınılmalı. Sıvılar, yemeklerle birlikte değil, öğün ortalarında alınmalı. Koyu çay, kahve, çikolata, sarımsak, soğan, nane üzere besinler tüketilmemeli. Kaymak, krema, mayonez, tereyağı, margarin üzere yağlı besinlerden kaçınılmalı. Acı baharatlar, karbonatlı içecekler, domates, turunçgiller, kafein ve asit içeren besinlerin tüketimi en aza indirilmeli.
Gastrit: Kakao, hazır meyve suları, limonata, sıcak ve kepekli ekmek, ekşi yoğurt, kabuklu ve kumlu meyveler, kuru baklagiller, turp, salça, sirke, ketçap, hardal, zeytin, kuruyemiş, kurutulmuş meyveler asla tercih edilmemeli.
Tansiyon: Sodyum alımı günde 1,5-2,5 gr ortasında tutulmalı. Hazır besinlerde etiketlere bakılmalı. Çok şekerli yiyecekler (pasta, dondurma, şerbetli tatlılar, meşrubatlar, meyve suları) yenilmemeli. Salam, sosis, sucuk üzere şarküteri eserleri tüketilmeme li. Bunların tuz içeriği yüksektir ve katkı hususu fazladır.
