Genel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan AKP ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptıkları yanlış iktisat siyasetlerin sonuçlarını, vatandaşlara ek vergi, KDV, ÖTV üzere teknikler ile yüklemeye devam ediyor.
OdaTv’nin köşe müelliflerinden olan Yusuf İleri’nin bugün ki yazısına nazaran, bütçedeki açığı kapatmak için ‘Ek MTV’ getiren AKP hükümetinin bu kararı, bundan tam 20 yıl evvel getirilen 4837 Kanun Numaralı ek taşıt vergisi ile birçok istikametten benzerlik gösteriyor. Geçmiş devirde iptal edilen bu yasa ile şimdiki periyotta getirilen ‘Ek MTV’ kanunun benzerlik göstermesini ve bundan ötürü bu kanunun da nasıl iptal edilebileceğini köşesine aktaran İleri’nin yazısına nazaran Anayasa Mahkemesi bu bahiste bağlayıcı bir pozisyonda.
“HER İKİ VERGİ DE HARİKULÂDE ŞARTLARIN ÜRÜNÜ”
Bundan tam 20 yıl evvel getirilen vergi ile, günümüzde getirilen verginin fevkalâde şartların eseri olduğunu belirten İleri, “7456 sayılı Kanunla getirilen ek motorlu taşıtlar vergisi, birçok istikamette Anayasa Mahkemesi’nin 23 Temmuzz 2003 tarih ve E:2003/48, K:2003/76 sayılı kararı ile iptal edilen 4837 Kanun no.lu ek taşıt vergisine benziyor.
Örneğin, tıpkı 4837 sayılı Kanun üzere motorlu taşıtlar vergisini bir kat artırıyor. İkisi de vergilendirmenin ilişkin olduğu takvim yılı içerisinde yürürlüğe girdi. 4837 sayılı Kanun 2003 yılı Nisan ayında, 7456 sayılı Kanun 2023 yılı Temmuz ayında yasallaştı.
Bu konu, “gerçek geriye yürüme” yapılarak geçmişe dönük vergi getirilip getirilmediği yani Anayasa’nın 2’nci hususundaki “hukuk devleti” prensibinin ihlal edilip edilmediği istikametinde değerli.
Her iki vergi de inanılmaz şartların eseri. Birincisi 2011 ekonomik krizi için şimdiki sarsıntı nedeniyle getirildi. İkisi de bugünkü iktidar tarafından getirildi, CHP tarafından Anayasa Mahkemesine taşındı.
Mükellefleri birebir, konusu birebir, tarh, tahakkuk ve ödeme halleri tıpkı. Hatta hali benzerlikler de var. Her ikisi de getirildikleri kanunun 1’nci hususu.
Özetle yirmi yıl ortayla, birincisi 2003 yılı için ikincisi 2023 yılı için getirilen bu iki verginin benzerlikleri çarpıcı” dedi.
DEVLETE NAZARAN BATAĞI OLMAYAN SAĞLAM BİR GELİR
Devlete nazaran ek MTV’nin, batağı olmayan sağlam bir gelir olduğunu belirten İleri, “Pek olağan bir verginin iki sefer ödenmesi mükellefleri tarafından asla istenmeyen bir durum. Fakat devlet ek MTV’yi batağı olmayan sağlam bir gelir olarak görüyor.
Zira Kanuna, “Ek motorlu taşıtlar vergisi ödenmeden, trafikten çekme, hurdaya çıkarma ve yurt dışına çıkarma nedeniyle tescil kaydı kapatma süreci yapılamaz.” kararı yazılarak, araçlar vergiye karşı teminata dönüştürüldü.
Ek Bütçe’de, Ek MTV için 32 milyar meblağında bir tahsilat hedeflendi. Ödenmediği takdirde 6183 sayılı Kanunun 51’nci hususu uyarınca her ay için yüzde 2,5’ten yıllık yüzde 30 faiz işliyor. Yani hasılatın artma potansiyeli var” tabirlerini kullandı.
“GERÇEKTEN DE İNSAN MERAK EDİYOR”
Yazısında, geçmiş devirde tıpkı halde getirilen ama anayasa mahkemesinde iptal edilen bir verginin neden günümüzde tekrar getirilmesini merak ettiğini belirten Yusuf İleri, “Gerçekten de insan merak ediyor. Birebiri, tıpkısı daha evvel Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğine nazaran niye yine bir kanun haline getirildi?
Teklifi getirenler, kanun koyucu bunu görememiş miydi? Gözden kaçan ne? Tahminen de, 7456 sayılı Kanun yapılırken 4837 sayılı Kanun’un iptal nedenleri dikkate alınmış ve bu eksiklikler giderilmiştir.
Kim bilir tahminen de bu vakit aralığında Anayasa’nın değiştirileceği öngörülmüştür. Anayasa değişikliği telaffuzlarının hiç gündemden düşmediği göz önüne alınırsa neden olmasın?
Bu işler sivil Anayasa söylemi ile başlar; Anayasa Mahkemesinin vergiye ait iptal yetkilerini budama ile son bulur. Özetle kural değişince karar da değişir. Lakin bir ihtimal daha var. Sanki vaktin ruhu mu değişti?” dedi.
CHP İPTAL DAVASI AÇTI
Getirilen verginin CHP tarafından yürütmeyi durdurma talepli iptal başvurusu açtığını belirten İleri, “Her iki vergi de Adalet ve Kalkınma Partisi’nin eseridir. 4857’nin, yargıyla meselelerinin olduğu birinci periyodunda yasallaştığı için iptal edildiği; artık ise yargıyla ahenk olduğundan iptal talebinin reddedileceğine dair görüşler ileri sürülebilir.
Tabii ki bir iktidar iptal edilsin diye yasa çıkarmaz. Fakat vergi üzere herkesten alınan devletin finansmanı üzere bir alanda bu faktörlerle karar ortasında bir irtibat kurmak yanlışsız bir sonuca götürmeyebilir.
Zamanın ruhu beklentilerin etkileridir. CHP tarafından açılan yürütmeyi durdurma talepli iptal başvurusu Yüksek Mahkemenin huzurundadır. Yürütmeyi durdurma olsun, temele dair olsun; kararın alınması için belirlenmiş müddet yoktur. Beklenti, Yüksek Mahkemenin evvelki kararına sahip çıkmasıdır.
SON KELAM ANAYASA MAHKEMESİNDE
İleri, son kelam ve kararın Anayasa mahkemesinde olup, iptal için bir ihtimal olduğunu şu kelamlar ile söz etti: Ek MTV’nin ödenme oranı ve kararın zamanlaması değerli tesirlerdir. Maliye Bakanlığı, yayımladığı Tebliğ’de; Kanunda olmadığı halde, ek MTV’si ödenmeyen taşıtların fenni muayenesinin yapılmayacağını açıklayarak vaktin ruhunu lehine çevirmiştir. Kelam ve karar Anayasa Mahkemesine aittir.
YUSUF İLERİ’NİN YAZISI ŞU HALDE:
7456 sayılı Kanunla getirilen ek motorlu taşıtlar vergisi, birçok tarafta Anayasa Mahkemesi’nin 23 Temmuzz 2003 tarih ve E:2003/48, K:2003/76 sayılı kararı ile iptal edilen 4837 Kanun no.lu ek taşıt vergisine benziyor.
Örneğin, tıpkı 4837 sayılı Kanun üzere motorlu taşıtlar vergisini bir kat artırıyor. İkisi de vergilendirmenin ilişkin olduğu takvim yılı içerisinde yürürlüğe girdi. 4837 sayılı Kanun 2003 yılı Nisan ayında, 7456 sayılı Kanun 2023 yılı Temmuz ayında yasallaştı. Bu konu, “gerçek geriye yürüme” yapılarak geçmişe dönük vergi getirilip getirilmediği yani Anayasa’nın 2’nci unsurundaki “hukuk devleti” unsurunun ihlal edilip edilmediği istikametinde değerli.
Her iki vergi de harika şartların eseri. Birincisi 2011 ekonomik krizi için şimdiki sarsıntı nedeniyle getirildi. İkisi de bugünkü iktidar tarafından getirildi, CHP tarafından Anayasa Mahkemesine taşındı. Mükellefleri tıpkı, konusu tıpkı, tarh, tahakkuk ve ödeme halleri tıpkı. Hatta hali benzerlikler de var. Her ikisi de getirildikleri kanunun 1’nci unsuru.
Özetle yirmi yıl ortayla, birincisi 2003 yılı için ikincisi 2023 yılı için getirilen bu iki verginin benzerlikleri çarpıcı.
DEVLET İÇİN SAĞLAM GELİR
Pek alışılmış bir verginin iki defa ödenmesi mükellefleri tarafından asla istenmeyen bir durum. Lakin devlet ek MTV’yi batağı olmayan sağlam bir gelir olarak görüyor. Çünkü Kanuna, “Ek motorlu taşıtlar vergisi ödenmeden, trafikten çekme, hurdaya çıkarma ve yurt dışına çıkarma nedeniyle tescil kaydı kapatma süreci yapılamaz.” kararı yazılarak, araçlar vergiye karşı teminata dönüştürüldü. Ek Bütçe’de, Ek MTV için 32 milyar meblağında bir tahsilat hedeflendi. Ödenmediği takdirde 6183 sayılı Kanunun 51’nci unsuru uyarınca her ay için yüzde 2,5’ten yıllık yüzde 30 faiz işliyor. Yani hasılatın artma potansiyeli var.
MERAK KONUSU OLANLAR
Gerçekten de insan merak ediyor. Birebiri, tıpkısı daha evvel Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğine nazaran niye yine bir kanun haline getirildi? Teklifi getirenler, kanun koyucu bunu görememiş miydi? Gözden kaçan ne? Tahminen de, 7456 sayılı Kanun yapılırken 4837 sayılı Kanun’un iptal nedenleri dikkate alınmış ve bu eksiklikler giderilmiştir.
Kim bilir tahminen de bu vakit aralığında Anayasa’nın değiştirileceği öngörülmüştür. Anayasa değişikliği telaffuzlarının hiç gündemden düşmediği göz önüne alınırsa neden olmasın? Bu işler sivil Anayasa söylemi ile başlar; Anayasa Mahkemesinin vergiye ait iptal yetkilerini budama ile son bulur. Özetle kural değişince karar da değişir. Lakin bir ihtimal daha var. Sanki vaktin ruhu mu değişti?
SERVET VERGİSİ FAKTÖRÜ
Ek taşıt vergisinin iptaline ait Anayasa Mahkemesi kararının birinci dikkat çeken yanı talebin iki başka koldan Yüksek Mahkemenin huzuruna getirilmesi. Bir taraftan o günün ve dahi bugünün Anamuhalefet (Cumhuriyet Halk) Partisi’nin açtığı iptal davası, öbür taraftan Ankara 6. Vergi Mahkemesi’nin itiraz başvurusu Anayasa Mahkemesi tarafından birleştirilerek incelemeye alınmış.
Yüksek Mahkemenin bu kararının dikkat çeken bir tarafı da birebir kararda hem ek taşıt vergisini hem de ek emlak vergisini inceleyip karara bağlaması. 4837 sayılı Kanun bu ikisi tarafından de düzenleme yapınca, her ikisi de tıpkı dava dilekçelerine bahis edilerek Yüksek Mahkemenin huzuruna getirilmiş.
Şimdi gelelim Anayasa Mahkemesi kararının en çarpıcı yanına. Yüksek Mahkeme ek taşıt vergisine ait iptal ve itiraz başvurusunu kabul ederken, ek emlak vergisini reddediyor.
İşte artık dikkat! Anayasa Mahkemesi ek emlak vergisinin iptaline ait talebin reddine karar verirken, bu verginin SERVET VERGİSİ olduğu vurgusunu yapmıştır. Karardaki tabirle; “Emlak vergisinin bir servet vergisi olması nedeniyle bu cins vergilerde ödeme gücüne ulaşabilmesi için mükellefin ferdî ve toplumsal durumu ile sahibi olduğu emlakın pozisyonu, bedeli ve kimi maksatlar için öngörülen teşvik edici etkenlerin gözetileceği kuşkusuzdur.”
Ancak ek taşıt vergisinin ait talebi reddederken bu vergi servet vergisi midir, değil midir halinde bir saptama yapmamıştır. Bu durumda mantık kuralları devreye giriyor. Demek ki Yüksek Mahkeme MTV’yi SERVET vergisi olarak görmüyor.
EK TAŞIT VERGİSİNİN İPTAL NEDENLERİ
Öncelikle iptalin desteğinin Anayasa’nın 2’nci ve 73’üncü hususları olduğunu belirtelim. Ek taşıt vergisinin iptal münasebetinde, “197 sayılı Yasa yeterince 2003 yılı için motorlu taşıtlar vergisinin Vergi Yol Kanunu’na nazaran tekrar değerleme oranı uygulanmak suretiyle esasen güncelleştirilerek” alındığı yazılmaktadır. 2023 yılında da 197 sayılı yasa ile motorlu taşıtlar vergisi tekrar değerleme oranlarıyla yenileştirildi. 4837 sayılı yasa ile getirilen ek taşıt vergisinin gelir ve kurumlar vergisi yükümlüleri üzere öteki vergi mükelleflerine de yansıtılmamaktadır.” Diyerek işletmelerin aktifinde yer alan araçlardan vergi alınması da iptal nedenlerinden biri olmuştur. Şimdiki 7456 sayılı ek motorlu taşıtlar vergisi de tıpkı 4837 sayılı Kanun üzere işletmelerin aktifinde yer alan araçlardan alınmaktadır.
İptal nedenlerinden biri de karara şu sözle geçmiştir. “Yasa’nın genel münasebetinde, ekonomik istikrarı sağlamak ve kamu borç stokunun azaltılmasını temin hedefiyle bu düzenlemenin yapıldığı açıklanmakta ise de bunun harika şartların mecburî kıldığı haklı bir neden olarak kabulü mümkün görülmemiştir.” İşte 4837 ile 7456 sayılı Kanun ortasındaki tek fark bu münasebettir. Çünkü 7456’in münasebeti “Kahramanmaraş Vilayetinde meydana gelen sarsıntıların tesirlerinin azaltılması emeliyle ortaya çıkan finansman gereksiniminin karşılanmasında kullanılmak üzere” yazılmıştır. Bu iki münasebet ortasındaki fark, birincisinden “kamu borç stokunun azaltılması” yazıldığı halde; 7456’in münasebetine bu sözün yazılmamasıdır. Bu kıymetlidir. Çünkü vergi borç ödemek için değil, kamu gereksinimlerini karşılamak üzere alınır. Lakin bu tabir ek emlak vergisi için de geçerli olduğu halde ek emlak vergisinin iptaline münasebet olmamıştır. Şu halde bu tabir bir iptal nedeni değildir.
ZAMANIN RUHU
Yukarıdaki satırların da gösterdiği üzere, ek taşıt vergisinin iptal nedenleri moda mod 7456 sayılı Kanunla getirilen ek motorlu taşıt vergisi tarafından de geçerlidir. İki yasa ortasındaki vakit aralığında, iptal münasebetlerini gideren bir düzenleme de yapılmamıştır. Şu halde iptal talebinin reddi açısından, kala kala vaktin ruhu kalıyor.
Her iki vergi de Adalet ve Kalkınma Partisi’nin eseridir. 4857’nin, yargıyla meselelerinin olduğu birinci devrinde yasallaştığı için iptal edildiği; artık ise yargıyla ahenk olduğundan iptal talebinin reddedileceğine dair görüşler ileri sürülebilir. Natürel ki bir iktidar iptal edilsin diye yasa çıkarmaz. Fakat vergi üzere herkesten alınan devletin finansmanı üzere bir alanda bu faktörlerle karar ortasında bir irtibat kurmak hakikat bir sonuca götürmeyebilir.
Zamanın ruhu beklentilerin etkileridir. CHP tarafından açılan yürütmeyi durdurma talepli iptal başvurusu Yüksek Mahkemenin huzurundadır. Yürütmeyi durdurma olsun, temele dair olsun; kararın alınması için belirlenmiş mühlet yoktur. Beklenti, Yüksek Mahkemenin evvelki kararına sahip çıkmasıdır.
Ek MTV’nin ödenme oranı ve kararın zamanlaması değerli tesirlerdir. Maliye Bakanlığı, yayımladığı Tebliğ’de; Kanunda olmadığı halde, ek MTV’si ödenmeyen taşıtların fenni muayenesinin yapılmayacağını açıklayarak vaktin ruhunu lehine çevirmiştir. Kelam ve karar Anayasa Mahkemesine aittir.
