4 Haziran 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Helal Akreditasyon Kurumu ile İlgili Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun, bir yıllık geçiş sürecinin akabinde 4 Haziran’da yürürlüğe girecek.
Kanunla, 4 Haziran prestijiyle Türkiye’de piyasaya arz edilecek eser ve hizmetlere yönelik helal uygunluk değerlendirmesi yapacak kuruluşların, HAK tarafından akreditasyonu mecburî hale gelecek.
Türkiye’de helal uygunluk kıymetlendirme faaliyetleri gönüllülük aslına nazaran yürütülürken, eser ve hizmet üreten firmaların helal evrakı alma zaruriliği bulunmuyor.
Ancak, “helal” olarak belgelendirilen bir eser yahut hizmetin muteber olması, tağşişe husus olmaması ve esere ait işaretleme, etiketleme ve belgelendirmenin tüketiciyi yanıltmayacak biçimde yapılması ehemmiyet taşıyor. Bu belgelendirme faaliyetlerinin bağımsız ve uzman bir kamu otoritesince nizamlı olarak denetlenmesi gerekiyor.
Yeni düzenlemeyle, Kurumun akreditasyon hizmeti verdiği alanlara bahis olan ve iç piyasaya yerli üretim yahut ithalat vasıtasıyla arz edilecek helal argümanı taşıyan eser ve hizmetlere yönelik helal belgelendirme faaliyetlerinin HAK tarafından akredite edilmiş belgelendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilmesi karar altına alınacak.
Denetimden geçmeyen belgelendirme kuruluşlarının helal belgelendirme yapmasının ve piyasadaki emniyetli olmayan helal evraklarının deveranının engellenmesine yönelik yasal alt yapı da sağlanmış olacak.
HAK, hususa ait adap ve asılların belirlenmesi için yönetmelik taslağı hazırladı. “Helal Uygunluk Dokümanlı Eserlerin İthalatına Ait Yönetmelik Taslağı” ile Kanun’un uygulanması bakımından, iç piyasaya ithalat yoluyla arz edilecek helal argümanı taşıyan eserler hakkındaki uygulama temellerinin belirlenmesi hedefleniyor.
Böylece, HAK’ın akreditasyon hizmeti verdiği eserlerin ithalat süreçleri esnasında gümrük yönetimi ile Kurum yetkilileri ortasında işbirliği sağlanarak eserlerin Kurum tarafından akredite edilmiş kuruluşlarca belgelendirilip belgelendirilmediğinin araştırılması sağlanacak ve tüketici, yanlış ve aldatıcı bilgilendirmeye karşı korunacak.
ŞÜPHELİ ESER GÜMÜKTE KURUMA BİLDİRİLECEK
Taslağa nazaran, piyasaya arz edilecek ve HAK’ın akreditasyon hizmeti verdiği uygunluk kıymetlendirme alanlarına mevzu eserlere yönelik helal uygunluk değerlendirmesi yapacak kuruluşların, Kurumca yahut Kurumun taraf olduğu ikili yahut çok taraflı karşılıklı tanıma mutabakatları kapsamında öbür ülkelerce yetkili kılınmış kurumlarca akreditasyonu mecburî olacak.
İthal edilerek piyasaya arz edilecek olan eserlerin helal işareti, markası, damgası, resmi yahut rastgele bir helal ibaresi taşıması halinde HAK tarafından akredite edilmiş kurum yahut kuruluşlar tarafından belgelendirilmesi temel olacak.
Söz konusu kurum ve kuruluşlar ile bunların helal uygunluk dokümanı verdiği firma ve eser kümelerine ait bilgiler gümrük yönetimiyle paylaşılacak.
Gümrük yönetimince yapılacak denetimlerde, iç yahut dış ambalajında helal işareti, markası, damgası, fotoğraflı yahut öteki tanımlayıcı ögeleri da dahil olmak üzere rastgele bir helal ibaresi tespit edilen eserlere ait helal uygunluk argümanı konusunda kuşku hasıl olması halinde durum Kuruma bildirilecek.
Kurum yahut yetkilendirdiği kuruluşlarca yapılacak denetim sonucunda Türkiye Gümrük Bölgesi’ne girişi uygun görülmeyen eserler, mahrecine iade, direkt ya da özgür bölge üzerinden üçüncü ülkeye transit yahut ihraç kaydıyla satış ya da masrafları sahibince karşılanmak şartıyla tasfiye edilmek üzere bulunduğu gümrük yönetimine terk edilecek.
