Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), tarafından ani kur artışını önleyebilmek için 21 Aralık 2021 tarihinde hayata geçirilen Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) uygulaması, 18 Ağustos prestijiyle 3 trilyon 407 milyar 948 milyar liraya çıkaracak tarihi tepesini görmüştü.
Yıllardır yürütülen yanılgılı siyasetlerin akabinde tekrar rasyonel bir iktisat modeline geçmeyi hedefleyen yeni iktisat idaresini, Ağustos ayında aldığı bir dizi karar ile KKM’yi frenlemeyi başarırken, gelecek aylara yönelik KKM’nin tasfiye süreci de resmen başlatılmıştı.
“ARALIK AYINDA 1 YIL MÜDDETLE UZATILACAK”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yaptığı birçok açıklamada Kur Muhafazalı Mevduat sisteminin bir realite olduğunu, gerekli ortam ve şartlar sağlanmadan son verilmesinin mümkün olmadığını belirterek, ilerleyen aylarda TCMB’nin rezerv biriktireceğini ve daha sonrasında KKM’den kopuşların hızlanacağını duyurmuştu. Bu açıklamalar ile paralel olarak TCMB Başkanlığına getirilen Hafize Gaye Erkan ve grubu, KKM’de birinci çıkışlara yol açacak yeni adımları hayata geçirirken, 24 Ağustos ve 14 Eylül tarihli Resmi Gazete kararları ile bankalar, KKM’den çıkışı hızlandırmaya mecbur bırakılmıştı.
2022 yılının Aralık ayında alınan karar ile 1 yıl müddetle uzatılan KKM uygulamasının, bu yılın sonunda yine 1 yıl mühletle uzatılmasına kesin gözüyle bakan ekonomistler, bugün Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan bilgiler ile beklemedikleri bir tablo ile karşı karşıya kaldı. KKM’deki düşüş eğilimi 4. haftasında da devam ederken, 15 Eylül prestijiyle KKM havuzunda biriken mevduat 3 trilyon 306 milyar 560 milyon liraya gerileyerek, bir hafta içerisinde 26 milyar 46 milyon lira eridi.
KKM’NİN BU SÜRATLE SIFIRLANMASI 370 GÜN SÜRECEK
Yatırımcılar, kelam konusu uygulamanın tam olarak ne vakit sona ereceğini merak ederken, son 4 haftada yaşanan erimenin tıpkı süratle devam etmesi halinde Kur Muhafazalı Mevduat hesaplarının sıfırlanması 370 gün sürecek.
Buna rağmen uzmanlar, bu türlü bir takvimin gerçek olmasına ihtimal vermiyor. Merkez Bankası tarafından alınan faiz artırım kararları sonrasında bankalar, TL mevduatına uyguladıkları mevduat faizi ortalamalarını 40-45 bandına çekerken, birçok özel banka dövizden dönüşümlü KKM hesaplarına TL mevduatlarına geçmeleri halinde şimdiden yüzde 55’e veren faiz imkanı sunmaya başladı.
İlerleyen aylarda atılacak yeni faiz adımlarıyla birlikte Türk lirası mevduatının cazibesinin artması planlanırken, KKM’den kopuşların da hızlanacağı öngörülmekte. Yeni iktisat idaresi, tasfiye süreci için rastgele bir takvim sunmuyor olsa da uzmanlar, mahallî seçim sonrasında çok geçmeden KKM’nin büsbütün ortadan kalkacağını ve 2024 yılında sistemin yeni yatırımcı girişine kapanacağını beklemekte.
YABANCI PARA GİRİŞİ REKOR KIRABİLİR
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin kış aylarında rastgele bir ödeme istikrarı sorunu yaşamaması için New York’ta yatırımcılar ve fon sahipleri ile görüşme gerçekleştirmişti. Bu görüşmelerin akabinde birinci olumlu haberler Londra Borsası’ndan geldi.
Londra’da liranın gecelik faizleri sert bir düşüş yaşarken, ortaya çıkan ekonomik datalar yatırımcıların Türk lirasında uzun vadede olumlu bir izlenim beklediğini gözler önüne serdi.
Bu gelişmenin yanı sıra Avrupa piyasalarında süreç gören, gelişmekte olan ülkelere ilişkin en çok yükselen 15 Eurobond ortasında 11 eurobond Türkiye’den oldu. Yatırımcıların Türkiye’ye yönelik ilgisinin ilerleyen günlerde artması beklenirken, bu doğrultuda ülkeye girişi beklenen sıcak paranın KKM’yi tasfiye sürecinde kullanılması ve TCMB’nin süratli bir formda uygulamaya son vermesi bekleniyor.
YENİ BİR KUR KRİZİ İHTİMALİ UZAKLAŞIYOR
Uzmanlar, KKM’de biriken toplam mevduatın döviz cinsinden 139 milyar doları aşmasının akabinde tasfiye sürecinin giderek zorlaşacağına, KKM’den çıkan paraların tekrar döviz tevdiat hesaplarına yönelmesi halinde mümkün bir kur krizinin Türkiye’yi beklediğine dair ikazlarda bulunurken, son gelişmeler kriz ihtimalini büsbütün ortadan kaldırmasa da uzaklaştırmışa benziyor.
Döviz karşılığı 139 milyar dolara kadar yükselerek rekor kıran KKM mevduatı, dolar olarak da erime eğilimi gösteriyor. Bugün açıklanan bilgiler ile 124.9 milyar dolara kadar gerileyen Kur Muhafazalı Mevduat’ın, liradaki cazip imkanların artması sonrası yıl sonuna kadar 100 milyar doların altına çekilmesi hedefleniyor.
