1 Eylül’den itibaren konut sahibi-kiracı uyuşmazlıklarında orta buluculuk sistemi uygulaması resmen başlayacak. Bu alanda orta buluculara eğitim veren Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Uygar Hukuk Anabilim Kolu Dr. Öğretim Üyesi Tüketici, Aile, Eşya, Miras, Kira uyuşmazlıkları Uzmanı Bahadır Demir ile SCÜ Bağlantı Fakültesi Yeni Medya ve Bağlantı Kısmı Kısım Lideri Doç. Dr. Sefer Darıcı uygulama hakkında bilgiler verdi.
Dr. Öğretim Üyesi Bahadır Demir, TBMM’de kabul edilerek maddeleşen icra ve iflas kanunu ile birtakım kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunla, kira uyuşmazlıklarında 1 Eylül’den itibaren tarafların dava açmadan evvel orta bulucuya başvurmasının zarurî hale getirildiğini belirterek, “Kira zarurî orta buluculuk formülüyle, tarafların karşılıklı isteğiyle uyuşmazlıkların tahlile kavuşturulması hedeflenmektedir.
Böylece kira uyuşmazlıklarında mahkemelere gitmeden barışçıl biçimde tahlile kavuşturulması ve mesken sahibiyle kiracı uyuşmazlıkların derinleşmemesi sağlanacaktır. Kira artış oranı bir yıllığına yüzde 25 ile sınırlandırılsa da uygulamada birtakım mesken sahiplerinin bunun üzerinde artış yapmak istediğine şahit oluyoruz.
Konut kiralarındaki bu talepler kiracılar ile mülk sahipleri ortasında uyuşmazlığa neden olmaktadır. Kira uyuşmazlıklarında mecburî orta buluculuk tekniğiyle bu istikametteki davaların sayılarının azalması hedeflenmektedir. Kira uyuşmazlıklarında orta buluculuk görüşmeleri üç haftada tamamlanacaktır. Fakat zarurî durumlarda orta bulucu tarafından bu mühlet en fazla bir hafta daha uzatılabilecektir. Görüşmeler sonrasında mutabakat sağlanamaması halinde taraflar tekrar mahkeme yoluna gidebilecekler” dedi.
‘ÖNCE ORTA BULUCU, SONRA MAHKEME’
Ara buluculuk sürecini taraflardan her ikisinin de başlatabileceğini belirten Demir, “Örneğin, ‘Almanya’dan oğlum, kızım gelecek, evimden çık’ diyen mesken sahibinin bu talebi karşılık görmezse öncelikle orta buluculuğa başvurması mecburî hale gelmiş oldu. Orta buluculuk görüşmeleri sonucunda şayet, dilek edilen sonuca varılamazsa taraflar mahkeme yoluyla gereksinim nedeniyle tahliye davasını tekrar açabilecekler. Tarafların orta buluculuk görüşmelerine iştiraki zaruridir. Lakin bu iştirak vekaletle de sağlanabilir.
Taraflardan rastgele birinin bir mazeret ve münasebet bildirmeden orta buluculuk toplantısına katılmaması durumunda ise orta bulucu anlaşamama tarafında bir tutanak düzenleyecek ve daha sonra yeniden dava yolunda taraflar gidebileceklerdir. Müracaatlar adliyelerdeki orta buluculuk ofislerinden fiyatsız olarak yapılabilecek olup müracaatlarda yargı masrafı, harç, şahit uzman fiyatı üzere rastgele bir ödeme yapma zaruriliği da bulunmayacaktır” diye konuştu.
‘ETKİLİ BAĞLANTI İLE TAHLİL ARANACAK’
SCÜ Bağlantı Fakültesi Yeni Medya ve Bağlantı Kısım Lideri Doç. Dr. Sefer Darıcı ise Türkiye’de orta buluculuk sisteminin son yıllarda kendisine has yapısıyla hayli ara katettiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Eylül ayından itibaren bilhassa kira üzere uyuşmazlıklarda zarurî orta buluculuk sisteminin gelmesi bilhassa mahkemelere olan adliyelere olan iş yükünü de azaltacak üzere görünüyor. Bilhassa orta buluculuk sistemi içerisinde kiracı ve mesken sahibi ortasındaki uyuşmazlıkların karşılıklı olarak görüşülerek, anlaşılarak mahkemeye intikal etmeden çözümleniyor olması bu açıdan değerli bir gelişme. Türkiye’de kendisine has sistemiyle orta buluculuk birçok noktada sıkıntıların tahliline vesile olacak.
Ara bulucunun bu noktada en kıymetli dikkat etmesi gereken bahisler ortasında gerek konut sahibi, gerekse kiracıyla olan bu görüşmeler sırasında karşılıklı olarak bu irtibatı sağlayabilmesi karşılıklı olarak bir tahlile kavuşturabilmesidir. Bilhassa konut sahibi ve kiracı ortasındaki bu şekildeki uyuşmazlıklarda maddi noktada yaşanan çatışmalar işi adliye boyutuna sevk etmekte ve beraberinde önemli sonuçları, çatışmaları da beraberinde getirebilmektedir.
Ancak orta buluculuk sistemiyle şimdi daha mahkemeye intikal etmeden karşılıklı olarak tarafların bir ortaya gelerek ortak bir tahlile ulaşmaları mümkün. Tesirli irtibat teknikleri de kullanılarak karşılıklı olarak belli noktalarda buluşulması hem adliyelere olan iş yükünü bu manada azaltmış olacak hem de tarafların gelecekte irtibatlarını de zedelemeyecektir.”
