Ticaret Bakanlığı, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen yasakla ilgili açıklama yaptı.
Bakanlık açıklamasında, 31 Temmuz’da yeni hasat devri başlayıncaya kadar, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kayıt verme sürecinin durdurulduğu belirtilerek, “Bolluk periyodunda zeytinyağı ihracatımızın katma bedelli ve yüksek fiyatlı olmasından memnuniyet duyarız. Lakin iç tüketimde vatandaşımızın yüksek fiyatla mağdur edilmesine de göz yummayız. Gerçekten varilli ve dökme zeytinyağının ihracatını kısıtlama kararımız, kısa müddette iç piyasadaki yükselmiş fiyatları geriye çekecektir. Önümüzdeki dönemin tablosunu görmek zorundayız. Yeni dönemde Akdeniz’deki kuraklık devam ederse ve zeytin üretimi düşük gelirse, bu durumda zeytinyağı daha da hassas bir eser olacak ve devletimizin ve ilgili tüm bakanlıkların bu eserin üretimi ve vatandaşa ulaşması için daha farklı önlemler alması gerekebilecektir.” denildi.
Zeytinyağı ihracatı, araç stokçuluğu savları ve fahiş fiyat şikayetleriyle ilgili mevzuları da içeren yazılı açıklama şöyle:
“İhracatımızın temmuz ayında, Temmuz verisi olarak tarihin en yüksek sayısı olarak gelmesi, bizleri sevindirdiği üzere, birtakım dal ve eserlerde zelzele yaralarının sarılması sürecinde ithalatın artışı ve bunun nedenleri de gündemimizde değerli yer edinmektedir.
Diğer taraftan, Ticaret Bakanlığımız iç ticaretteki istikrarları de yakından takip etmektedir. Vatandaşlarımızın muhtaçlık duyduğu her esere rahatça ulaşabilmesi ve uygun fiyattan alabilmesi için gerektiğinde ihracat yahut ithalatta eser bazlı değişikliklere gidebilmektedir.
Bu kapsamda son vakitlerde global ısınma ve bunun sonucunda Akdeniz havzasındaki baskın kuraklıktan ötürü İspanya ve İtalya başta olmak üzere birçok ülkede zeytin ve zeytinyağı üretimi büyük hasar almış ve global ölçekte zeytinyağı fiyatları tavan yapmıştır. Bu durumda bizim zeytinyağı ihracatçılarımız da bu pazardan daha çok hisse alabilmek için ihracata sürat vermeye başlamışlardı.
Ticaret Bakanlığı olarak ihracatımızın artışı bizi şad etmiştir. 2022/23 dönemi birinci dokuz ayında (Kasım-Temmuz dönemi) Toplam zeytinyağı ihracatımız bir evvelki dönemin birebir periyoduna nazaran; ölçü bazında yüzde 240 artarak 136,5 bin ton olarak (632 milyon dolar) gerçekleşmiştir. Kutulu zeytinyağı ihracatımız ölçü bazında yüzde 3 artarken, dökme zeytinyağı ihracatımız 5,5 kat (yüzde 536), varilli ihracatımız 4 kat (yüzde 394) artmıştır. İspanya’ya ihracatımız 21 kat (yüzde 2119), İtalya’ya ihracatımız ise 44 kat (yüzde 6273) artmıştır.
Ancak son haftalara hakikat hem ihracattaki büyük artış, hem de iç tüketim piyasasında stokçuluk yoluyla ve arz tedariki tasası gerekçesiyle zeytinyağı fiyatlarının süratle artmaya başladığını gözlemleyen Ticaret Bakanlığımız, bir Akdeniz ülkesi olan Türkiyemizde halkımızın zeytinyağını tüm dünyadaki üzere çok yüksek fiyatlardan tüketmemesi maksadıyla 19 Temmuz 2023 tarihinde litrede 20 cent fon kesintisi uygulaması getirmek zorunda kalmıştı.
“KUTULU AMBALAJLI ZEYTİNYAĞI İHRACATINDA KISITLAMA YOK”
İhracatçı üretici ve tüketici kesitlerle yaptığımız istişareler, Tarım ve Orman Bakanlığımız ile sistemli yürüttüğümüz uyum çerçevesinde, 31 Temmuz 2023 tarihinde, yakın gelecekte yeni hasat periyodu başlayıncaya kadar, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kayıt verme süreci durdurulmuştur. Kutulu ambalajlı katma kıymeti yüksek zeytinyağı ihracatımızda kısıtlama yoktur. Bolluk devrinde zeytinyağı ihracatımızın katma pahalı ve yüksek fiyatlı olmasından memnuniyet duyarız.
Ancak iç tüketimde vatandaşımızın yüksek fiyatla mağdur edilmesine de göz yummayız. Hakikaten varilli ve dökme zeytinyağının ihracatını kısıtlama kararımız, kısa müddette iç piyasadaki yükselmiş fiyatları geriye çekecektir. Önümüzdeki dönemin tablosunu görmek zorundayız. Yeni dönemde Akdeniz’deki kuraklık devam ederse ve zeytin üretimi düşük gelirse, bu durumda zeytinyağı daha da hassas bir eser olacak ve devletimizin ve ilgili tüm bakanlıkların bu eserin üretimi ve vatandaşa ulaşması için daha farklı önlemler alması gerekebilecektir.
Tarım dalında, besin eserlerinde istikrar büyük çoğunlukla İklim ve meteorolojik koşullardan etkilenmektedir.
Nitekim geçtiğimiz kışın sakin ve kurak geçmesi başta buğday olmak üzere tahıl eserlerinde karar alıcıları tasaya sevk etmişti. Ama ilkbahar aylarında aldığımız verimli yağışlar ve hükümetimizin üretim ve fiyat takviyeleri sonucunda tarımda birçok eserde istenilen seviyede üretim artışı gerçekleşti ve üreticimizin yüzü güldü. En kıymetli eserlerimizden tahıllarda, buğday ve un fiyatları için bir olumsuzluk oluşmadı.
“Dengeli bir siyaset sürdürüyoruz”
Ticaret Bakanlığı olarak, Tarım ve Orman Bakanlığı ile istişare ve uyum içinde, üretim tüketim, ihracat ve ithalat sayıları bazında, arz talep ve stoktaki sayıları dikkatle takip ederek, iç fiyat seviyesi ve ihracat artışı ortasında istikrarlı bir siyaset sürdürüyoruz.
Zeytinyağında iç tüketimde fiyatın düşürülerek vatandaşımızı müdafaayı, ve ihracatçımızı kutulu ambalajlı olarak katma bedeli yüksek fiyatlı zeytinyağı ihracatına yöneltmeyi amaçlayan bu karar, tekraren yeni hasat devrine kadar, ve yalnızca dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kayıt vermeme uygulamasıdır. Kutulu ambalajlı ihracatta kısıtlama yoktur.”
