İYİ Parti’nin, kiralara getirilen yüzde 25 artış hududunun uygulanabilirliğinin denetlenmesi, kiracıları ve mesken sahiplerini mağdur etmeden kira artışlarına yönelik alınabilecek tedbirlerin belirlenmesi, konut satışıyla Türk vatandaşlığı kazanılmasının neden olduğu problemlerin araştırılması maksadıyla TBMM’ye verdiği Meclis Araştırma önergesinin TBMM Genel Kurulu’nun bugünkü birleşiminde görüşülmesi için küme önerisi getirdi. Önergenin münasebetini açıklayan YETERLİ Parti Bursa Milletvekili Hasan Toktaş şunları söyledi:
“İKTİDARIN UYGULADIĞI BAŞARISIZ İKTİSAT SİYASETİYLE ÜLKEMİZ BİRÇOK SIKINTIYA HAMİLE HALİNE GETİRİLMİŞTİR”
“İktidarın uyguladığı başarısız iktisat siyasetiyle ülkemiz birçok sıkıntıya hamile haline getirilmiştir. Kira artışları sorunu da bu nedenle vatandaşlarımızı önemli manada etkilemeye başlamıştır. TÜİK datalarına nazaran ülkemiz hane halkının yüzde 60,7’si ikamet ettiği konutun sahibiyken, yüzde 27,6’sı ise kiracı pozisyonundadır. Yükselen enflasyonla birlikte kiracılar çok sıkıntı duruma düşmüştür. 2022 Haziran ayında Türk Borçlar Kanunu’na eklenen süreksiz husus 1 ile 2023 yılı temmuz ayına kadar yapılacak kira artışları için bir üst hudut belirlenmiştir. Buna nazaran uygulanacak artışın bir evvelki kira yılına ilişkin kira bedelinin yüzde 25’ini geçmeyeceği karar altına alınmıştır. Lakin bu polisiye önlemler yaşanan sorunu çözemediği üzere birçok mağduriyete de sebep olmuştur.
Yüzde 25 üst hudut uygulamada yer edinememiş, kiracılara yönelik tahliye davalarında da önemli bir artış olmuştur. Balyozla kapı kırmalar, yaralamalar ve hatta cinayetlere kadar ulaşan mesken sahibi, kiracı bağları meseleleri önemli manada karşımızda sorun olarak durmaktadır. Ayrıyeten yeni mesken kiralayacak vatandaşlarımızı koruyacak bir düzenleme şimdi yapılmamıştır. Bilhassa tayini çıkan memur gideceği kentte yüksek kiralarla karşılaşmaktadır. Kira masrafı memur maaşının en az yarısına tekabül etmektedir. Taban ücretliler ise birçok yerde talep edilen kiraları tek maaşla ödeyecek kadar gelir elde edememektedirler.
“3 YIL EVVEL 3 BİN- 3 BİN 500 LİRA KİRA BANDI ŞU ANDA 25 BİN LİRAYA ÇIKMIŞTIR”
Bursa’da orta gelir kümesinin oturabileceği bir sitede bundan 3 yıl evvel 3 bin- 3 bin 500 lira kira bandı şu anda 25 bin liraya çıkmıştır. Bu türlü bir sitede bu memleketin kıdemli bir profesörü oturamaz. Bu türlü bir sitede bu memleketin namuslu bir hakimi, savcısı oturamaz. Bu türlü bir sitede bu memleketin namuslu bir avukatı, mühendisi, esnafı maalesef oturamaz. Nasıl bu hale getirdiniz bu memleketi? Bu memleketin saymış olduğum meslek kümeleri, Bursa üzere bir kentte, orta gelir kümesinin oturabildiği bir sitede oturamaz ise ne yapacaktır? Minimum fiyatlı bir kira dahi ödeyemiyorsa bu memleketin gençleri, işsizleri ve hatta iş bulmuş çalışan genci konut kiralayamadığı için evlenmesini dahi erteliyorsa ne yapmayı planlıyorsunuz bu bahiste?
Bunları kesinlikle tahlile kavuşturmamız gerekmektedir. Materyal maliyetleri, personellik maliyetleri almış başını gitmektedir. Sığınmacıların, vatandaşlık elde etmek için 400 bin dolar vererek kendi iç hukukuna nazaran birkaç hanımı olan, 15-20 çocuğu olan Araplara bu memlekette 20 bin dolara vatandaşlık satıyorsunuz. Bundan derhal vazgeçilmesi lazım. Arsa maliyetleri çok önemli manada yükselmiştir. Ucuz arsa kesinlikle üretilmesi gerekmektedir. Türkiye’de 2 buçuk milyon konutu işgal eden sığınmacılar sorunu kesinlikle ancak kesinlikle çözülmelidir.”
“AKP İKTİDARI PERİYODU BOYUNCA MİLYONLARCA FAKİR, FAKİRLEŞMEYE DEVAM EDİYOR”
İYİ Parti’nin küme önerisi hakkında kelam alan Yeşil Sol Parti İstanbul Milletvekili Çiçek Otlu, şunları kaydetti:
“AKP iktidarı devri boyunca milyonlarca fakir, fakirleşmeye devam ediyor ve yoksulluğun hududu 30 bin liranın üzerindedir. DİSK Sendikası tarafından 33 bin lira olarak açıklanmıştır. Fakat taban fiyat net formda 11 bin 400 liradır. Siz bize diyorsunuz ki, ‘12 bin liraya kirada oturun, yalnızca bunları lüks olarak görün. Yani size hayat hakkı yok’ deniyor fakirlere. Yalnızca fakirlere, açlık ve sefalet içerisinde yaşamayı gözeten bir iktidarla karşı karşıyayız. Fakirlerin eğitim almaya, sıhhate, barınmaya ve beslenmeye hakkının olmadığı söyleniyor.
Bazılarımız burada eminim burada 3 maaş alırken, tek hayali mesken almak olan fakirlerin hayalleri bile ellerinden alınıyor. Bu ülkede 7 milyona yakın insanın icralık olduğu, icra mahkemelerinde görülüyor. Demek ki burada tartışılması gereken şey bu mesken satın almanın bir rant aracına döndüğü, yatırım aracına döndüğü; insanların kendilerini hayat hakları için barınma hakkının elinden alındığını tartışmaya muhtaçlığımız var. Bir tane zelzele oluyor kiralar artıyor. Ukrayna ile Rusya ortasında savaş çıkıyor kiralar artıyor. Göçmenlik siyaseti oluyor kiralar artıyor. Demek ki AKP iktidarı kendisi bakımından beslediği ve bizim bakımımızdan da 5’li çeteler dediğimiz rant çetesi her gün zenginleşiyor. Cengiz Holding’in zenginleşmesi için bütün yerler açılıyor fakat ne hikmetse bu bütün topraklar yatırım aracına dönüyor.
“DEPREME GÜÇLÜ KONUTLARIN YAPILMASI VE FİYATSIZ OLMASI GEREKİYOR”
Sayılara baktığımızda 2 milyona yakın mesken boş bulunuyor. Demek ki 8 milyon insanımız bu meskenlerde yaşayabilir. AKP’ye sorsanız bayanları mesken kölesi yapmaya çalışıyor, ‘aile tertibi kurun’ diyor, ailenin içine hapsetmeye çalışıyor lakin insanlara fiyatsız konut hakkını bile çok gören bir iktidarla karşı karşıyayız. O nedenle bu devir bakımından Yeşil Sol Parti olarak ekolojiyi uygun, zelzeleye sağlam meskenlerin yapılması ve fiyatsız olması gerekiyor. Fakiri fakirleştiren bu yağmacı sistem dışında Yeşil Sol Parti’nin programındaki halkçı düşünen, halkçı bir iktisada gereksinimimiz var.”
“BARINMA MUHTAÇLIĞI ÜLKEMİZDE AKP İKTİDARININ İŞ BİLMEZ UYGULAMALARI NEDENİYLE BÜYÜK BİR SORUN HALİNE GELDİ”
CHP kümesi ismine kelam alan İzmir Milletvekili Deniz Yücel ise şunları söyledi:
“Geçen yıl haziran ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kira artış oranını yüzde 25’le sınırlayan bir düzenleme yapıldı. Bu türlü bir düzenlemeye neden muhtaçlık duyuldu? Her eserin fiyatının arttığı, dövizin yükseldiği lakin maaşların ve enflasyonun altında kaldığı bir devirde kira bedelleri de süratle arttı. Fahiş kira artışlarına karşı getirilen bu tahlil elbette bir AKP klasiği olarak her zamanki üzere geçiciydi, palyatifti, sorunu çözmekten uzaktı.
Bugün yarın Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne mevcut düzenlemeyi bir yıl daha uzatan bir kanun teklifi sunacaksınız. Zira kiralardaki artış hala çok yüksek seviyede. Üstelik sizin getirdiğiniz bu düzenlemeler sorunu kayıt dışı bir alana itti. Emlak piyasası adeta çıldırdı. Barınma muhtaçlığı ülkemizde AKP iktidarının iş bilmez uygulamaları nedeniyle büyük bir sorun haline geldi. Mesken sahipleri tahliye taaddüdü imzalamayan şahıslara meskenlerini kiraya vermiyor. Yüzde 200, yüzde 300 kira artışları nedeniyle kiracıların neredeyse tamamına yakını adliye koridorlarında.
“HAYAT PAHALILIĞININSA ÖNÜNE GEÇİLEMİYOR, ÜLKEMİZDE DERİN BİR EKONOMİK BUHRAN VAR”
Sorunu çözmek için evvel sorunun kaynağına bakmak lazım. Yanlış iktisat siyasetleri nedeniyle döviz kurları fırlarken Türk lirası alabildiğine bedel kaybetti. Hayat pahalılığınınsa önüne geçilemiyor. Ülkemizde derin bir ekonomik buhran var. Ülkede kimsenin maaşı 4-5 kat artmazken konut kiralarındaki artışın önüne geçilemiyor. İktidarın günü birlik siyasetlerinin bedelini kiracılar ağır bir biçimde ödüyor. Başka yandan hayata yeni atılan, sıfırdan konut kiralayan çiftlerin durumu çok daha vahim. Emeklinin, memurun, emekçinin aldığı maaşın yarıdan fazlası kiraya gidiyor.
Anayasa’nın 57’nci hususu açık. Devletin konut muhtaçlığını karşılayacak önlemleri alması anayasal bir zorunluluktur. Lakin siz tedbir alacağınıza sorunu geçiştirip kiracıyla mesken sahibini karşı karşıya getiriyorsunuz. Üstüne bir de kira artış oranlarına uymayanları mahpus cezasıyla tehdit ediyorsunuz. Ülkeyi soktuğunuz bu derin enflasyon çukurundan vatandaşın boğulmasını izliyorsunuz. Öncelikle dar gelirli kısımlara kira dayanağında bulunmak artık bir tartışma ya da teklif konusu değil bir mecburilik haline geldi.”
Görüşmelerin tamamlanmasının akabinde GÜZEL Parti’nin küme önerisi TBMM Genel Kurulu’nda AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.